Pasza dla świń – podstawa zysków z hodowli trzody chlewnej

Właściwy dobór paszy to warunek opłacalności hodowli trzody chlewnej. Po pierwsze, pasza dla świń może stanowić ponad 70% kosztów produkcji [1]. Po drugie, jej odpowiedni skład ma decydujący wpływ na wysokość produkcji. W poniższym artykule kilka wskazówek, jak podnieść zyski z hodowli świń za pomocą optymalizacji podawania i składu paszy.

Pasza dla świń podawana na mokro jako sposób na obniżenie kosztów

Miejscem optymalizacji kosztów w hodowli trzody chlewnej jest sposób podawania paszy dla świń. Alternatywą dla dominującego w Polsce podawania paszy w postaci suchej jest podawanie na mokro.

Jednym z podstawowych argumentów na rzecz paszy dla świń podawanej na mokro jest jej niższy koszt. Taki sposób podawania umożliwia bowiem szerokie wykorzystanie produktów ubocznych przemysłu rolno-spożywczego, takich jak serwatka, wywar gorzelniany, makuch rzepakowy, młóto browarniane, wysłodki buraczane, drożdże piwne, pulpa ziemniaczana, a także odpadków żywności takich jak pieczywo, wyroby cukiernicze czy makarony [2, 7, 8]. Dzięki temu koszt końcowy płynnej paszy dla świń może być niższy o kilkaset złotych za tonę w przeliczeniu na 88% suchej masy [7, 8].

Poza obniżeniem kosztów hodowli świń taki sposób podawania paszy ma także inne zalety. Należą do nich łatwość stosowania dodatków paszowych i żywienia fazowego, a także poprawa jakości powietrza poprzez redukcję zapylenia [9].

Pasza dla świń podawana na sucho też może być tańsza

W przypadku suchych pasz dla świń, opartych głównie na mieszankach zbożowych, warto częściowo zastąpić drogą pszenicę czy jęczmień dużo tańszym żytem. Warunkiem jest jednak użycie żyta znanego pochodzenia, z nowoczesnych odmian hybrydowych. Można wtedy uzyskać współczynnik FCR niemal tak samo dobry jak w paszy wzorcowej, przy znacznie obniżonym koszcie [10].

Specjalistyczna pasza dla świń, czyli metoda na wyższą produkcję

Na finalny zysk z hodowli świń wpływają nie tylko koszty, ale i wysokość produkcji. Ta z kolei w dużej mierze zależy od właściwego użycia specjalistycznych pasz dla świń.

Najbardziej wymagające i zróżnicowane jest żywienie loch w różnych okresach fizjologicznych [3]:

W celu zwiększenia miotu, na kilka dni przed planowanym kryciem, lochom podajemy paszę dla świń wzbogaconą w energię [2].
Dla loch luźnych i we wczesnym okresie ciąży stosujemy standardową karmę dla trzody chlewnej.
W okresie laktacji warto zadbać o wzbogacenie paszy dla loch o tłuszcze nienasycone, poprzez suplementowanie paszy olejem sojowym lub rybnym, a także selenem i witaminą E [4]. Wpływa to pozytywnie na jakość mleka lochy, a co za tym idzie – na zdrowie i rozwój prosiąt.

Prosięta w początkowym okresie życia karmione są siarą i mlekiem maciory, ale już od pierwszych tygodni należy je dokarmiać treściwą paszą dla prosiąt o dużej strawności. Kluczowy jest dobór paszy dla prosiąt w momencie odsadzenia. Powinna ona w tym czasie być wzbogacana w mleko lub serwatkę [2].

Z kolei pasza dla knurów powinna zawierać wapń i fosfor, które są niezbędne dla wzmocnienia kośćca [2].

Niski współczynnik wykorzystania paszy (FCR) = wyższy zysk z hodowli świń

Metodą na lepszą zyskowność hodowli trzody chlewnej jest też utrzymywanie niskiego współczynnika wykorzystania paszy dla świń. Im wyższy jest bowiem FCR, tym dłuższy okres tuczu, niższa jakość tuczników i większe zużycie paszy dla świń na kilogram przyrostu [5]. Na parametr ten wpływa wiele czynników, a wśród nich warto szczególnie zwrócić uwagę na:

właściwe proporcje czynników odżywczych w paszy dla świń – białka, węglowodanów i tłuszczów. Przy dobrze zbilansowanych mieszankach paszowych można osiągnąć FCR znacznie poniżej 3, nawet rzędu 2,7. Natomiast używanie składników niskiej jakości lub nieznanego pochodzenia może skutkować wzrostem FCR do wartości powyżej 3, a nawet powyżej 3,1 [6];
podawanie paszy dla świń w formie granulatu zamiast sypkiej (wykorzystanie paszy efektywniejsze nawet o 10%) [5];
wzbogacanie paszy dla świń niewielką domieszką tłuszczu roślinnego (do 3%). Taka domieszka nie wpływa ujemnie na przetłuszczenie tuszy, a pomaga w przyswajaniu witamin i poprawia zawartość energetyczną paszy [5].