Zepsuty kombajn i żniwa to duet, który oznacza nerwy i stracone pieniądze. W poniższym artykule o tym, jak zadbać o kombajn zbożowy, aby obniżyć ryzyko przestojów oraz podnieść wydajność w trakcie żniw.
Kombajn zbożowy – przegląd przed żniwami
Przed sezonem warto się upewnić, czy kombajn zbożowy jest należycie przygotowany do żniw. W pierwszej kolejności należy sprawdzić:
- kompletność wyposażenia, m.in.: lusterka, oświetlenie, sygnał dźwiękowy, 2 gaśnice (pianowa i proszkowa) [5], osłony mechanizmów napędowych [3];
- aktualność dokumentacji, np. przeglądu technicznego, badania gaśnic [4];
- sprawność techniczną, w tym w szczególności w silniku układ chłodzenia, paliwowy (wymiana filtrów, opróżnienie odstojnika wody) i smarowania (wymiana filtru i uzupełnienie oleju) oraz np.: stan akumulatora, instalacji elektrycznej, pasków napędowych [3], poziom olejów w układzie hydraulicznym i w skrzyni biegów [5].
W kolejnych etapach opłaca się zająć naprawą i ustawieniem 3 zespołów: żniwnego, omłotowego i czyszczącego. Może to podnieść wydajność kombajnu do zbóż o 25% [6].
Kombajn zbożowy – przygotowanie zespołu żniwnego
Właściwie działający zespół żniwny oznacza prawidłowe przygotowanie oraz przebieg koszenia, a także sprawny transport i przekazywanie zboża do przenośnika ukośnego [3]. Dlatego wskazane jest, aby przed każdym sezonem zespół żniwny przeszedł kontrolę (plus ewentualne wymiany i naprawy) oraz regulację. Czynnościami objąć należy m.in.:
- palce, np. prostowanie zwojów i palców oraz uzupełnianie braków [1], regulacja przenośnika ślimakowo-palcowego oraz kąta pracy palców [3], kontrola łożysk oraz luzów na wykorbieniach [2];
- układ napędowy, np. smarowanie główek, wymiana zużytych tulei przegubów (nadmierny luz belek z palcami skutkuje nieodpowiednim nagarnianiem zboża) [2];
- układ tnący, np. wymiana uszkodzonych nożyków i bagnetów, regulacja ustawienia kosy tnącej, tak by osie osterek odpowiadały osiom palców [1];
- przenośnik pochyły, np. prostowanie belki przenośnika, sprawdzenie łańcucha (identyfikacja uszkodzonych ogniw, spinaczy) i prowadnicy osi dolnego wałka, napięcie pasa napędowego i ustawienie listew w jednej płaszczyźnie [2];
- nagarniacz, np. sprawdzenie, czy są wycieki [2];
- sprzęgło przeciążeniowe – ocena tzw. spalonej farby i ewentualne decyzje o remoncie lub wymianie [2].
Warto też zwrócić uwagę na fakt, że regulacja zespołu żniwnego w kombajnie ma wpływ na poziom strat ziarna podczas żniw. Generalną zasadą jest, że im lepiej będzie zsynchronizowana prędkość obwodowa nagarniacza z prędkością roboczą kombajnu oraz im większa będzie wysokość koszenia, tym lepszą wydajność osiągnie kombajn zbożowy [6].
Kombajny zbożowe – przygotowanie zespołu omłotowego
W zespole omłotowym kombajnu do zboża przed żniwami warto ocenić stan techniczny i ustawienia układu napędowego, elementów zawieszenia [1] oraz:
- bębna omłotowego – tu należy sprawdzić stan cepów i ewentualnie je wymienić. Cepy naprzeciwległe zawsze wymienia się parami, żeby zapobiegać wibracjom, a po wymianie wyważa się bęben (źle wyważony bęben = duża liczba uszkodzonych cepów i szybkie zużycie łożysk wału) [1]. Kontroli powinny podlegać także równomierność nagrzewania i luz łożysk na bębnie [2];
- klepiska – tu trzeba uzupełnić lub wyprostować pręty oraz upewnić się, czy klepisko nie jest zdeformowane, a jeżeli tak, to poddać je regeneracji lub wymianie [2]. Należy też wypoziomować klepisko w stosunku do bębna młócącego, ustawić odpowiednio do rodzaju zboża wielkość szczelin na ostatnim i pierwszym pręcie oraz nakierować na nie cepy [1]. Warto przypomnieć, że ustawienia klepiska powinny być sprawdzane każdorazowo po uderzeniu kamienia [2].
Kombajn do zboża – przygotowanie zespołu czyszczącego
Pierwszym etapem przygotowania do żniw zespołu czyszczącego w kombajnie zbożowym jest doprowadzenie podłogi do takiej czystości, by przesuwanie masy zbożowej nie było hamowane [1]. Następnie należy się zająć sitami: ocenić stan zawieszeń kosza sitowego, oczyścić sita i podsiewacz, sprawdzić stan lameli [2] oraz ustawić sita odpowiednio do wilgotności zboża [1].
Kontroli i regulacji warto poddać także nadmuch wentylatora oraz napięcie pasów napędu przekładni bezstopniowej [1].
Czyszczenie kombajnu po sezonie żniw
Kombajn zbożowy po zakończeniu żniw powinien zostać dokładnie oczyszczony z resztek słomy i ziarna, gdyż ich pozostawienie naraża galwanizowane i lakierowane powierzchnie na poważne zniszczenia. Co więcej, resztki te mogą stanowić pożywkę dla gryzoni, a to podnosi ryzyko uszkodzeń przewodów [3]. Koniec żniw to także dobry czas na naprawienie usterek, póki jeszcze o nich pamiętamy [1].
Źródła:
[2] https://www.agrofakt.pl/przygotowanie-kombajnu-do-zniw/
[4] https://technologia.kpodr.pl/index.php/2020/04/16/bhp-przy-kombajnie/
[5] http://technologia.kpodr.pl/index.php/2018/07/16/przygotowanie-kombajnu-zbozowego-do-zniw/
[6] https://www.wrp.pl/jak-ustawic-kombajn-aby-zebrac-jak-najwiecej-ziarna/