Miotła zbożowa to niezwykle inwazyjny, trudny do zwalczenia chwast, który może znacząco obniżyć plony. Odporne na herbicydy biotypy tej rośliny występują już w całym kraju. Dowiedz się, jak zwalczać miotłę zbożową za pomocą odpowiednich środków, które herbicydy straciły skuteczność, a także jak obniżyć koszty wiosennych i jesiennych oprysków.
Miotła zbożowa może obniżyć plon nawet o 50%
Miotła zbożowa jest wysoce inwazyjną, odporną na trudne warunki rośliną jednoliścienną, która skutecznie konkuruje z prowadzonymi uprawami, pozbawiając je wody i składników odżywczych [1]. To jeden z najgroźniejszych i najtrudniejszych do zwalczenia chwastów zbóż, który może wschodzić jesienią, wiosną, a nawet podczas łagodnej zimy, pod śniegiem [2].
Miotła zbożowa (w tym biotypy oporne na herbicydy) występuje na ponad 80% powierzchni kraju. Jej obecność może zmniejszyć zbiór nawet o 50% [1]. Przyjmuje się, że wystarczy już 100 sztuk tego chwastu, żeby obniżyć plon żyta o 0,5 t/ha, a pszenicy między 0,5 t/ha a 1,2 t/ha [2]. Warto zestawić te dane z plennością miotły zbożowej, która wynosi aż 1,5–16 tys. sztuk nasion z jednej rośliny [8] i z progiem ekonomicznej szkodliwości na poziomie 10–15 roślin na 1 m2 [5].
Jak obniżyć koszty oprysków na miotłę zbożową?
Wysokie koszty oprysków, jak również rozprzestrzenianie się odpornych na herbicydy biotypów skłaniają rolników do dodatkowego zwalczania miotły zbożowej metodami agrotechniczno-mechanicznymi oraz do profilaktyki [6]. Zalecane działania to:
- stosowanie płodozmianu i poplonów (w tym fitosanitarnych) w taki sposób, aby gleba była pokryta roślinami przez cały okres wegetacyjny [6];
- odchwaszczanie obrzeży pól [3] i mechaniczne niszczenie chwastów na polach przez pielniki, brony czy glebogryzarki [6];
- czyszczenie sprzętu używanego do wysiewu [3];
- prowadzenie uprawy przedsiewnej, w szczególności nocnej (impuls świetlny uruchamia szybkie kiełkowanie miotły zbożowej) [6];
- wysiewanie nasion ze sprawdzonych i uznanych źródeł oraz zmiana materiału siewnego co kilka lat [3].
Wprowadzenie powyższych praktyk jest szczególnie wskazane dla najbardziej zagrożonych upraw. Należą do nich plantacje ozimych zbóż i rzepaku, prowadzone w najdogodniejszych dla miotły zbożowej warunkach, czyli w systemie łanowym, na wilgotnych glebach o niskim poziomie wapnia [1].
Jaki środek na miotłę zbożową na wiosnę?
Do wykonania wiosennego zabiegu należy wybrać wieloskładnikowe i silniejsze herbicydy niż te używane do oprysku na miotłę zbożową jesienią. Konieczne też jest stosowanie adiuwantów i większych dawek herbicydów [7].
Wynika to z faktu, że wiosną rośliny miotły zbożowej mogą być już liczniejsze, wyrośnięte i bardziej odporne na herbicydy [1]. Co więcej, w jednym czasie występują wtedy zarówno dobrze już ukorzenione formy ozime, jak i dopiero kiełkujące formy jare [8].
Przyjmuje się, że im wcześniejszy będzie wiosenny termin oprysku na miotłę zbożową, tym powinien być bardziej skuteczny [7]. Dodatkowo można zwiększyć jego skuteczność, powtarzając w odpowiednim czasie oprysk, ale już herbicydem o innym mechanizmie działania, z innej grupy chemicznej [8].
Wiosną do zwalczania miotły zbożowej zwykle stosuje się mieszanki herbicydów o szerokim spektrum działania, jednocześnie przeciw chwastom jedno- i dwuliściennym. Te oparte na inhibitorach ALS można stosować już przy 4–5 °C. Mieszanki z regulatorami wzrostu aplikuje się powyżej 8–10 °C [7] [9].
Jaki oprysk na miotłę zbożową jesienią?
Jesienny oprysk na miotłę zbożową jest dużo bardziej ekonomiczny niż wiosenny. Jesień to najlepsza pora na zwalczanie tego chwastu, a zabiegi można wykonywać nawet do pierwszych przymrozków [1].
Ze względu na powszechnie już występującą i postępującą odporność tego chwastu na inhibitory ALS z grupy sulfonylomoczników należy używać mieszanek herbicydów o różnych mechanizmach działania. Środek na miotłę zbożową należy dobrać do prowadzonej uprawy oraz fazy rozwoju zwalczanej rośliny, a dawka nie powinna przekraczać tej wskazanej na opakowaniu [1].
Które herbicydy tracą skuteczność i jak sobie z tym radzić?
Regularne używanie do oprysków na miotłę zbożową herbicydów z tych samych grup chemicznych to prosta droga do wyhodowania odpornych i trudnych do zwalczenia biotypów [4].
Takie praktyki doprowadziły do sytuacji, kiedy na terenie niemal całej Polski występują biotypy miotły zbożowej odporne na chlorosulfuron (inhibitor ALS, sulfonylomocznik) oraz na inhibitory karboksylazy acetylokoenzymu [6].
Z tego powodu zalecane jest regularne zmienianie stosowanych środków na takie z innym mechanizmem działania i z innych grup chemicznych. Co ważne, należy je stosować w fazach juwenilnych chwastu, kiedy jest on najbardziej wrażliwy [6].
Źródła:
[1] https://agroprofil.pl/wiadomosci/uprawa/zboza/miotla-zbozowa-i-jej-zwalczanie/
[2] https://raportrolny.pl/wiosenne-zwalczanie-miotly-zbozowej-w-zbozach-ozimych/
[3] https://agropedia.pl/miotla-zbozowa
[9] https://www.wrp.pl/zboza-zachwaszczone-miotla-zbozowa-jak-odchwaszczac/