Gryka jest ciekawą alternatywą dla tradycyjnych roślin poplonowych, dlatego warto przyjrzeć się jej zaletom i wadom. W poniższym artykule opisano właściwości fitosanitarne i allelopatyczne gryki, jej pozytywny wpływ na strukturę gleby oraz wymagania uprawowe. Warto przeczytać i skorzystać!
Gryka na poplon – właściwości
Odpowiadając na pytanie, co warto zasiać na poplon, warto wziąć pod uwagę grykę. Należy ona do wartościowych roślin poplonowych ze względu na swoje właściwości i jest polecana szczególnie na gleby o niskiej bonifikacji [3]. Gryka na poplon ceniona jest przede wszystkim za [2]:
- Szybki przyrost – gryka ma krótki okres wegetacyjny, który wynosi jedynie 60-100 dni. Na czas wzrostu mają wpływ odmiana gryki, stanowisko, a także warunki pogodowe. Przyjmuje się jednak, że jeśli siew nastąpi od razu po zbożu schodzącym z pola, możliwy będzie zbiór jeszcze przed zimą.
- Wysokie zdolności allelopatyczne i fitosanitarne – gryka wydziela substancje hamujące wzrost i rozwój takich chwastów, jak np. komosa, koniczyny, mlecz zwyczajny, rumian polny, szarłat szorstki, tasznik, tojeść i wilczomlecz obrotny. Przeciwdziała także rozwojowi nicieni w glebie [4].
- Niskie wymagania glebowe (wystarczają jej nawet lekkie i słabe gleby) i wysoka tolerancja na pH gleby (sprawdza się nawet przy odczynie 5,0, choć najlepszy plon uzyskuje się przy pH 7). Uwaga: gryka nie toleruje gleb bardzo ciężkich i podmokłych.
- Pozytywny wpływ na glebę – korzenie gryki wydzielają substancje rozkładające związki fosforu i wapnia, a gleba po uprawie gryki ma dobrą, luźną strukturę [4].
- Przydatność w zmianowaniu z udziałem zbóż jarych i ozimych [4].
Niestety gryka nie jest rośliną idealną. Do jej wad należą niski poziom plonowania, a także wrażliwość na przymrozki [2].
Gryka na poplon – kiedy siać, jak i w jakiej ilości?
Nie ma wątpliwości, że właściwości gryki sprzyjają jej wykorzystaniu jako poplon. Roślina ta jest też dość wydajna. Ile gryki na poplon trzeba więc wysiać? Zgodnie z normami przyjmuje się, że wystarczy 60-70 kg/ha, przy czym siew gryki należy wykonać na głębokość 2-6 cm.
Kolejne ważne zagadnienie to to, kiedy należy przeprowadzić siew gryki. Przy założeniu, że celem uprawy gryki jest uzyskanie zielonego nawozu, powinno się ją wysiać do połowy sierpnia [2].
Gryka na poplon może być wysiewana nie tylko samodzielnie, ale także jako składnik mieszanek roślin poplonowych. Często towarzyszą jej: facelia, gorczyca biała, groch pastewny, koniczyna, rzodkiew oleista i seradela [2].
Punkty i dopłaty do gryki
Wspólna Polityka Rolna na lata 2023-2027 przewiduje, że można uzyskać punkty za stosowanie gryki na poplon [2]. Zgodnie z normą GAEC 7 „Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na GO” punkty mogą być przyznane za wysiew międzyplonu ścierniskowego między 01 lipca a 20 sierpnia i utrzymanie go przez min. 8 tygodni od dnia siewu lub do 15 października. Trzeba przy tym pamiętać, że warunkiem otrzymania tych punktów jest przede wszystkim utrzymanie zasad, że [5]:
- na min. 40% gruntów ornych, co roku inna roślina jest plonem głównym;
- na wszystkich gruntach ornych, co min. 3 lata zmieniana jest roślina będąca plonem głównym.
W ramach WPR 2023-2027 możliwe jest też otrzymanie dopłaty do gryki w ramach interwencji „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie” [5]. Interwencja ta premiuje wprowadzanie do zmianowania roślin z rzadziej używanych rodzin, np. takich jak rdestowate, do których należy gryka [5].
Źródła:
[2] https://www.farmer.pl/produkcja-roslinna/gryka-na-miedzyplon-scierniskowy,134009.html
[3] https://www.agrofakt.pl/gryka-zwyczajna-uprawa-zastosowanie/
[4] https://agroprofil.pl/wiadomosci/uprawa/rosliny-poplonowe-duzy-wybor-trudny-wybor/