Uprawa czosnku zimowego – gdzie, kiedy i jak sadzić dla lepszego plonu?

Czosnek to popularna i łatwa w uprawie roślina, jednak jej plony zależą w dużej mierze od właściwego terminu sadzenia. Uprawa czosnku ozimego daje bowiem szansę na lepsze rezultaty w porównaniu do tego wysadzanego wiosną [1]. Przeczytaj, jak przygotować stanowisko pod czosnek zimowy oraz kiedy przeprowadzić sadzenie, aby uzyskać możliwie najlepsze plony.

Sadzenie czosnku zimowego – wybór stanowiska

Uprawa czosnku zimowego powinna być prowadzona na żyznych glebach klasy I, II lub III [2]. Czosnek osiąga największy plon, jeżeli pod jego uprawę przeznacza się ziemie obfitujące w próchnicę, przepuszczalne i dobrze utrzymujące wodę, np. piaszczysto-gliniaste [1]. Gleby zaskorupiające się i zlewne nie nadają się pod czosnek [4].

Warto też zadbać o właściwy odczyn gleby. Czosnek wymaga pH obojętnego, w granicach 6,5-6,8 [2]. Jeżeli posiadane grunty mają odczyn kwaśny, należy przeprowadzić ich wapnowanie [1].

Pod czosnek zimowy najlepiej nadają się stanowiska z wysoką roczną sumą opadów, umiejscowione w pobliżu zbiorników wodnych lub z systemem sztucznego nawadniania [1]. Płytki, sięgający ok. 30 cm system korzeniowy czosnku sprawia, że jest on bardzo wrażliwy na niedobory wody [2]. Szczególnie niebezpieczna jest susza w maju i czerwcu, kiedy to roślina buduje główkę. Niedobory wody w tym okresie prowadzą do odczuwalnych spadków plonów [1].

Kolejnym czynnikiem, który może obniżyć plonowanie czosnku zimowego, jest niedostateczne nasłonecznienie, które skutkuje zazwyczaj niskimi rozmiarami główek [1].

Na koniec warto przypomnieć, że nie sprawdza się uprawa czosnku w miejscach, gdzie w ciągu ostatnich 4-5 lat uprawiano rośliny cebulowe. Powodem jest wysoce prawdopodobne nagromadzenie na tych stanowiskach groźnych dla czosnku nicieni [2].

Kiedy sadzimy czosnek zimowy?

Z praktyki wiadomo, że zbyt wczesne sadzenie czosnku zimowego, szczególnie jeżeli jesień jest ciepła, może spowodować wzejście rośliny przed zimą, a to skutkuje wymarznięciem uprawy [2]. Jaki termin w takim razie wybrać, aby uzyskać najlepsze plony? Jesienne sadzenie powinno się zaczynać 15 września, a zakończyć najpóźniej 20 października (czyli ok. 25 dni przed stabilnymi przymrozkami) [1] [3]. Sadzenie czosnku poza tym okresem zwykle skutkuje niższymi plonami [1].

Sadzenie czosnku zimowego – przygotowanie stanowiska

Sadzenie czosnku zimowego należy poprzedzić [2]:

uprawą przedplonu roślin, które szybko schodzą z pola (ziemniaki, seler, kapustne, ogórki), nawożonych obornikiem w ilości ok. 30-40 ton/hektar [4]. Można też wykorzystać pod uprawę czosnku pola po zbożach (z wyjątkiem owsa), pomidorach, roślinach motylkowych (koniczyna, lucerna, fasola), a nawet po trawie [4];
przeoraniem ziemi na głębokość 25-30 cm minimum miesiąc wcześniej;
analizą zasobności gleby i odpowiednim wysiewem nawozów fosforowo-potasowych (zwykle ok. 160 kg K i 80 kg P);
przygotowaniem materiału do sadzenia czosnku zimowego. Warto zakupić sprawdzony czosnek do sadzenia, wolny od nicieni i patogenów [2]. Sprawdza się zakup materiału kwalifikowanego, dokładny przegląd materiału, odrzucanie rozpadających się główek oraz miękkich ząbków (objawy niszczyka zjadliwego) [2]. Należy też pamiętać, że im większy zasadzimy ząbek, tym większa będzie główka czosnku ozimego.

Jak sadzić czosnek zimowy?

Sadzenie czosnku ozimego odbywa się w rzędach co 25-30 cm, z 3-4 rzędami w zagonie. Dla plonowania istotne znaczenie ma to, jak głęboko sadzimy czosnek zimowy. Przyjmuje się, że ząbki należy umieścić w ziemi na głębokości 6-8 cm, w odstępach 6-10 cm (im większy ząbek, tym większa odległość) [2]. Zbyt płytkie sadzenie czosnku zimowego naraża roślinę na przemarznięcie, zbyt głębokie oznacza problemy ze wschodami [2]. Jeżeli uprawa czosnku ma duży areał, doskonale sprawdza się sadzarka do czosnku [2].