Hodowla świń – dopłaty do dobrostanu zwierząt

Rolnicy prowadzący hodowlę świń mogą wkrótce liczyć na dofinansowanie. Jakich dopłat do świń można się spodziewać z ekoschematu „Dobrostan zwierząt” w Planie Strategicznym WPR 2023-2027? Jakie będą wymagania wobec hodowli oraz wysokości dopłat? Warto wiedzieć i odpowiednio się przygotować!

Dlaczego warto inwestować w dobrostan w hodowli świń?

W Planie Strategicznym WPR 2023-2027 przewidziane są dopłaty do świń w ramach ekoschematu „Dobrostan zwierząt”. Ich celem jest zrekompensowanie rolnikom inwestycji poczynionych na poprawę dobrostanu loch i tuczników ponad wymagane normy. Ekoschemat ten ma być kontynuacją interwencji „Dobrostan zwierząt” PROW 2014-2020 [3] z budżetem 1,4 mld euro [2]. Jest więc o co walczyć!

Inwestycje na poprawę dobrostanu są warte zachodu nie tylko z powodu dopłat. Ich efektem w hodowli świń jest zmniejszenie stopnia wzajemnego uszkadzania się zwierząt, a tym samym zwiększenie zdrowotności trzody chlewnej i lepsza jakość produktów [1]. Warto też pamiętać, że brak dobrostanu zwierząt powoduje długotrwały stres, a ten osłabia układ odpornościowy i reakcję na ataki patogenów. Co więcej, pobudzony układ immunologiczny negatywnie wpływa na apetyt, wykorzystanie paszy, nasila skalę kanibalizmu i różnorodnych chorób (np. salmonelloza, różyca) [5].

Hodowla świń – jakie są wymagania ekoschematu „Dobrostan zwierząt”?

O dopłaty do świń z ekoschematu „Dobrostan zwierząt” Planu Strategicznego WPR 2023-2027 mogą ubiegać się aktywni rolnicy, którzy posiadają zarejestrowaną siedzibę hodowli świń, a zwierzęta są indywidualnie oznakowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Kolejny warunek to otrzymywanie płatności bezpośrednich oraz obszar gospodarstwa nie mniejszy niż 1 ha. Warunek minimalnej powierzchni nie obowiązuje, jeżeli rolnicy otrzymują płatności do zwierząt [1].

Ważne jest też pochodzenie zwierząt. Dopłaty do tuczników można otrzymać, jeśli:

pochodzą one od loch z gospodarstw, które realizują interwencję w zakresie dobrostanu loch, lub
są objęte interwencją w zakresie dobrostanu tuczników i pochodzą od loch utrzymywanych w odległości maksymalnie 50 km od siedziby hodowli.

Jeżeli w hodowli prowadzi się cykl zamknięty i realizowana jest interwencja dobrostanu zwierząt zarówno dla tuczników, jak i dla loch, to możliwe są też dodatkowe dopłaty. Mogą nimi zostać objęte tuczniki, które urodziły się w tej hodowli [1].

Do otrzymania dopłat do świń z ekoschematu „Dobrostan zwierząt” konieczne jest spełnienie szeregu warunków podstawowych [1]:

działania na podniesienie dobrostanu zwierząt mają dotyczyć całej hodowli świń w danym gospodarstwie,
rolnik odbędzie jednorazowe szkolenie z ograniczania antybiotyków (wymóg od 2024 roku),
będzie opracowany plan poprawy dobrostanu zwierząt,
w hodowli zapewniony zostanie stały dostęp do jadalnych i nadających się do żucia lub manipulacji materiałów wzbogacających lub przedmiotów absorbujących uwagę świń, w takiej ilości, żeby zapobiec obgryzaniu ogonów i zmniejszyć skalę ich przycinania,
rolnik zastosuje w swojej hodowli świń określoną w ekoschemacie „Dobrostan zwierząt” praktykę podstawową, czyli powiększenie powierzchni bytowej zwierząt (pozostałe, zaproponowane w tym ekoschemacie praktyki nie są obowiązkowe). Powierzchnia ta powinna być zwiększona w stosunku do normy w dwóch progach: albo o co najmniej 20%, albo o co najmniej 50% [1].

Dodatkowym (nieobowiązkowym do otrzymania dopłat do świń) warunkiem ekoschematu „Dobrostan zwierząt” jest stosowanie w hodowli świń ściółki ze słomy lub podobnego materiału na takiej powierzchni, która pozwala zwierzętom na odpoczynek. W praktyce należy więc mówić o ściółkowym legowisku [5].

W przypadku loch, innym dodatkowym warunkiem jest odsadzanie prosiąt najwcześniej po 35 dniu od ich urodzenia [1]. Przy okazji warto wspomnieć, że zabronione jest skracanie ogona prosiętom utrzymywanym z lochami [5].

Za spełnienie tych dodatkowych wymogów będzie możliwe otrzymanie dodatkowych dopłat do świń, o ile spełniony zostanie warunek podstawowy, czyli powiększenie powierzchni bytowej.

Wysokość dopłat do świń z ekoschematu „Dobrostan zwierząt”

W ekoschemacie „Dobrostan zwierząt” przypisano dla każdej grupy technologicznej (lochy, świnie) liczbę punktów za stosowanie poszczególnych praktyk. Wartość jednego punktu została określona na 22,47 euro, a punktacja przeliczona na DJP (duże jednostki przeliczeniowe inwentarza).

Przykładowo, za zwiększenie powierzchni bytowej o co najmniej 20% przyznaje się 7,8 punktów dla loch i 1,3 dla tuczników, a zwiększenie powierzchni bytowej o co najmniej 50% oznacza w przypadku loch 18,6 punktów, a tuczników 2 punkty [5].

Warto pamiętać, że dopłaty do świń mogą zostać zwiększone o koszty transakcyjne (np. koszt planu poprawy dobrostanu zwierząt), a dla finalnej kwoty płatności obowiązuje system degresywny (do 100 DJP – 100% dopłaty, od 100 do 150 – 75%, a powyżej 150 DJP – brak płatności) [1].

Szczegóły dotyczące dopłat do świń z ekoschematu „Dobrostan zwierząt”, w tym zasady łączenia ich z innymi dopłatami będą ujęte w przepisach krajowych [5].

Więcej na temat hodowli świń: