Oznaczenie „PRODUKT POLSKI” widoczne jest na wielu opakowaniach produktów spożywczych, które trafiają do naszego koszyka. Co o kupowanej żywności mówi nam ten charakterystyczny znak? Co trzeba zrobić, aby możliwe było wykorzystanie tego oznaczenia na swoich towarach? Spróbujmy znaleźć odpowiedzi na te pytania.
Jak wygląda znak „PRODUKT POLSKI”
W pierwszej kolejności doprecyzujmy, jak wygląda obiekt naszego zainteresowania. Oznaczenie „PRODUKT POLSKI” możemy spotkać w dwóch formach: tekstowej (prosty zapis) lub graficznej (znak).
Forma graficzna jest bodajże częściej spotykana i wykorzystywana przez producentów. Znak w formie graficznej jest biało-czerwonym prostokątem, w który wpisane są dwa słowa „produkt” i „polski”. Trudno się dziwić, że to rozwiązanie cieszy się większą popularnością – zdecydowanie bardziej rzuca się w oczy konsumentom podczas codziennych, robionych w biegu zakupów.
„PRODUKT POLSKI” – znaczenie znaku
Gdy widzimy znak „PRODUKT POLSKI” na opakowaniu, możemy postawić jedną z następujących hipotez:
- Produkt jest polski, bo został wyprodukowany przez firmę z rodzimym kapitałem.
- Produkt jest polski z racji tego, że powstał na bazie polskich składników.
- Produkt jest polski, ponieważ wytworzyła go polska firma na bazie polskich surowców (połączenie hipotezy numer 1 i 2).
Które z tych przypuszczeń jest najbliższe prawdy? Otóż zdecydowanie to przypisane do numeru drugiego. Znak „PRODUKT POLSKI” odnosi się do przedmiotu oznaczenia – on jest w centrum uwagi, a nie podmiot, który stoi za danym towarem. Kluczowe jest więc to, czy dany produkt powstał na bazie krajowych surowców.
Jakie warunki musi spełnić produkt, aby był polski
W pierwszej kolejności trzeba zaznaczyć, że warunki są różne ze względu na kategorie produktów. Inaczej podchodzi się do produktów nieprzetworzonych, inne kryteria obowiązują przy produktach już przetworzonych.
Dla tej pierwszej kategorii warunki są dość jasne. Produkt nieprzetworzony może być oznaczony jako polski, jeśli jego produkcja, uprawa bądź hodowla były zlokalizowane na terenie naszego kraju. Dodatkowe kryteria stawiane są w przypadku:
- mięsa – tu istotne jest to, aby było ono pozyskane ze zwierząt urodzonych, chowanych i ubitych na terenie Polski,
- produktów pochodzenia zwierzęcego (mleko, jaja) – tu znaczenie ma fakt, że chów zwierząt odbywa się w naszym kraju.
W sytuacji produktów przetworzonych sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Otóż muszą one spełniać następujące kryteria:
- ich przetworzenie miało miejsce w Polsce,
- wszystkie składniki nieprzetworzone, które zostały użyte do ich produkcji, spełniały warunki określone dla produktów nieprzetworzonych,
- składniki, których w Polsce się nie wytwarza (np. przyprawy, bakalie), nie mogą przekraczać 25 proc. masy produktu.
Warto przy tej okazji zauważyć, że produkty z egzotycznymi komponentami, które muszą być sprowadzanego do naszego kraju z uwagi na ich niedostępność, mają szansę na to, aby być oznaczone znakiem „PRODUKT POLSKI”.
Kiedy producent może wykorzystać znak „PRODUKT POLSKI”
Znak graficzny „PRODUKT POLSKI” może wykorzystać podmiot, który odpowiada za opakowanie danego towaru. Oczywiście produkt musi spełniać wymienione wcześniej warunki – to ma fundamentalne znaczenie. Jednak dalej nie ma już większych przeszkód – nie ma potrzeby rejestracji znaku czy też ponoszenia opłat za jego pobranie i wykorzystanie.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że bezpodstawne korzystanie ze znaku może wiązać się z nałożeniem kary pieniężnej wynikającej z art. 40a ust. 1 pkt 4. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1000 zł).
Podsumowanie
Co warto wiedzieć o znaku „PRODUKT POLSKI”?
Konsumenci powinni mieć świadomość, że zadaniem znaku jest określenie polskości produktu, a nie wytwórcy. Możemy więc spotkać to oznaczenie na żywności wytworzonej w Polsce na bazie polskich składników, ale przez firmy o kapitale zagranicznym. Niemniej jednak oznaczenie „PRODUKT POLSKI” może być ważne dla tych, którzy swoimi decyzjami zakupowymi chcą wspierać producentów bazujących na krajowym mleku, mięsie itp.
Producenci powinni natomiast pamiętać o kilku aspektach. Pierwszym z nich jest to, że stosowanie znaku nie jest obwarowane opłatami albo potrzebą żmudnej rejestracji. Jeśli produkt spełnia warunki, może być oznaczony jako „PRODUKT POLSKI”. W konsekwencji jego rozpoznawalność oraz sprzedaż mogą wzrosnąć – w końcu coraz więcej osób zwraca uwagę na inne cechy produktu niż cena. Należy jednak przy tej okazji przypomnieć, że bezpodstawne stosowanie znaku, bez spełnienia stawianych warunków, to widmo dotkliwej kary pieniężnej. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, czy nasz produkt spełnia kryteria, to nie ryzykujmy.
Źródła
Produkt polski – dowiedz się więcej, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/produkt-polski
Zasady stosowania znaku „PRODUKT POLSKI”, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/produkt-polski1