Przeczytaj, czym się różni uprawa truskawki na polu od tej pod osłonami. Jakie odmiany truskawek nadają się do uprawy polowej, a jakie do tunelu? Jak sadzić truskawki w gruncie? Jak dbać o truskawki, żeby dawały obfity plon wysokiej jakości owoców? To i więcej w poniższym artykule!
Jak uprawiać truskawki?
W polskich warunkach klimatycznych uprawa truskawek może przebiegać na wiele sposobów. Towarowa uprawa truskawek prowadzona jest [1] [2]:
- polowo lub pod osłonami;
- w glebie lub w podłożach organicznych;
- na zbiór opóźniony lub przyspieszony;
- na zbiór wielokrotny lub jednorazowy.
Amatorsko zaś można uprawiać truskawki nie tylko w ogrodzie, a także w donicach, na balkonie.
Uprawa truskawek na polu i pod osłonami – zalety i wady
Każda z metod uprawy truskawek rządzi się swoimi prawami, inne są ich cele i inne zalety i wady [2]. Polowa uprawa truskawek jest najtańsza i może być prowadzona zarówno na owoce deserowe, jak i do przetwórstwa. Uprawa truskawek pod osłonami ukierunkowana jest na produkcję owoców deserowych. Jej zalety to [2]:
- wyższy plon i lepsza jakość owoców;
- zbiory możliwe od wczesnej wiosny do późnej jesieni;
- niezależność od pogody.
Wadami uprawy pod osłonami są większy koszt w porównaniu z uprawą truskawek na polu oraz konieczność posiadania specjalistycznej wiedzy. Gdy obliczymy jednak stosunek kosztów do zysków, może się okazać, że uprawa truskawek pod osłonami jest bardziej opłacalna [10].
Uprawa truskawek na polu
Wybierając stanowisko pod uprawę truskawek na polu, warto unikać miejsc nisko położonych, z tendencją to tworzenia się zastoin mrozowych [3].
Odmiany truskawek
Do uprawy truskawek na polu nadają się odmiany odporne na szkodniki i choroby, np. odmiany truskawek Elsanta, Honeoye i Kent, które są odporne na szarą pleśń. Niestety nie należy ich uprawiać w miejscach zagrożonych wertycyliozą. Na tę chorobę odporne są odmiany truskawek deserowych, takie jak np. Markat, Pandora, Salsa, i przemysłowych, takie jak np. Dukat, Filon [3].
Jaka ziemia do truskawek?
Truskawki najlepiej rosną na żyznych, lekkich, piaszczystych glebach. Ziemia do truskawek powinna mieć pH 5,5-6,5, a poziom wody gruntowej może wynosić maksymalnie 60-70 cm od powierzchni [3].
Jak przygotować ziemię do truskawek i po czym sadzić truskawki?
Przed sadzeniem truskawek warto zasilić glebę dużą ilością materii organicznej, np. przez zastosowanie obornika w ilości ok. 50 t/ha.
Zamiast obornika ziemia do truskawek może być też wzbogacona przez odpowiedni przedplon (do przyorania). W tym celu wiosną, rok przed rozpoczęciem uprawy truskawek, wysiewa się mieszanki roślin strączkowych (bób, łubin, peluszka, wyka) ze zbożami albo z facelią, kukurydzą, słonecznikiem. Dobrym przedplonem pod uprawę truskawek (też na przyoranie jako zielony nawóz) są również aksamitka, gorczyca i gryka [3].
Sadzonki truskawek
Do uprawy truskawek na polu nadają się [3]:
- świeże sadzonki truskawek;
- pozostające w stanie spoczynku sadzonki frigo;
- doniczkowe sadzonki truskawek (frigo i świeże).
Uwaga: najlepiej używać sadzonek ze szkółek zwalczających agrofagi (kwalifikowane sadzonki truskawek lub sadzonki kategorii CAC) [3].
Kiedy sadzić truskawki?
Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie: „Kiedy najlepiej sadzić truskawki?”. Sadzenie truskawek wykonuje się albo wczesną wiosną, albo od końca lipca do połowy sierpnia, albo we wrześniu i październiku. Uwaga: jesienny termin wiąże się z ryzykiem uszkodzenia plantacji truskawek przez mróz [3].
Jak sadzić truskawki?
Sadzonki truskawek umieszcza się w glebie w taki sposób, aby rosły jak w doniczkach lub mateczniku, a stożek wzrostu wystawał tuż nad powierzchnię ziemi. Zbyt płytkie lub zbyt głębokie sadzenie truskawek powoduje słabszy wzrost roślin, ich przysychanie, zagniwanie, a nawet zamieranie [3].
Co ile sadzić truskawki?
Odległości, w jakich wykonuje się sadzenie truskawek, zależą od systemu uprawy [3] [4]:
- w tradycyjnej rzędowej uprawie truskawek „na płask” – sadzonki truskawek są rozstawione co 15-30 cm, a rzędy co 80-100 cm;
- w systemie rzędowo-pasowym – uzyskuje się większe zagęszczenie uprawy truskawek, ponieważ co drugi odstęp między rzędami jest węższy (np. 80 + 60 x 25 cm);
- w zagonowej uprawie truskawek – stosuje się zagony 2-rzędowe (szerokość 80-100 cm) lub 4-rzędowe (szerokość 120-130 cm). Sadzonki truskawek są rozstawione co 15-30 cm, a rzędy na zagonach co 30-35 cm.
Jak dbać o truskawki uprawiane na polu?
Uprawa truskawek powinna być przede wszystkim odpowiednio nawożona, podlewana i chroniona przed mrozem. Odpowiedzi na pytanie: „Jaki nawóz pod truskawki?”, najlepiej poszukać w Metodyce integrowanej produkcji truskawek [3]. Nawożenie truskawek zależy bowiem od bardzo wielu czynników, np. stadium plantacji (przed założeniem plantacji truskawek, w pierwszym roku i w kolejnych latach), analizy gleby, technologii (np. doglebowo, fertygacja, dolistnie) [3].
Kolejna kwestia to: jak często podlewać truskawki? Częstotliwość podlewania uprawy truskawki należy uzależnić od pogody i rodzaju gleby. Truskawki są bardzo wrażliwe na brak wody, więc nie można dopuścić do przesuszenia uprawy. W szczególności dotyczy to etapu rozwoju owoców (od początku kwitnienia do końca zbioru) oraz okresu po zbiorze, kiedy zawiązują się pąki kwiatowe. Do podlewania truskawek sprawdzają się zarówno deszczownie, jak i nawadnianie kropelkowe [3].
Aby uzyskać dobry plon, warto też odpowiedzieć sobie na pytanie: „Kiedy i czym przykryć truskawki przed mrozem?”. Zwykle wystarczają zimowe agrowłókniny typu 20-23 g/m2 (w zimnych rejonach lepiej użyć gramatury 50 g/m2), a okrywanie przeprowadza się w grudniu (a jeśli się nie zdąży – najpóźniej w lutym lub marcu) [5].
Uprawa truskawek pod osłonami
Pod osłonami truskawki uprawiane są pod perforowaną folią lub agrowłókniną oraz w pojedynczych lub zblokowanych tunelach [6]. Alternatywą dla tuneli jest uprawa truskawek w rynnach [7]. Uprawa w szklarniach ma w Polsce znaczenie marginalne [11].
Odmiany truskawek
Pod osłonami uprawiane są odmiany deserowe. Do uprawy w gruncie nadają się odmiany truskawek przeznaczone do jednorazowego, przyspieszonego zbioru, np. Alba, Fiair, Twist i Vibrant [6] [8]. W podłożach o ograniczonej objętości uprawia się odmiany truskawki powtarzające owocowanie, niewrażliwe na długość dnia, np. Hademar, Murano i Portola [1] [2] [9].
Podłoże do truskawek
Pod osłonami uprawa truskawek może przebiegać na podłożach organicznych (gleba, substrat z węgla brunatnego) lub o ograniczonej objętości, inertnych (perlit, podłoże kokosowe, wełna mineralna) [1]. Pod folią lub agrowłókniną oraz w pojedynczych tunelach uprawa truskawki przebiega zazwyczaj w glebie, na podwyższonych zagonach. Tunele zblokowane służą do bezglebowej uprawy truskawki [6]. Uprawa truskawek w rynnach odbywa się pod foliowymi daszkami, w systemie bezglebowym (zwykle podłoże inertne kokosowe), z użyciem odmian na zbiór wielokrotny [7].
Jeżeli podłożem ma być gleba, przed sadzeniem truskawek należy ją odkazić, a następnie poprawić jej strukturę i dopiero wtedy uformować w zagony [6].
Sadzonki truskawek
Do uprawy truskawek w gruncie najlepiej nadają się sadzonki gołokorzeniowe. Do uprawy w podłożach o ograniczonej objętości stosuje się sadzonki truskawek tray i mini tray [1]. Terminy sadzenia truskawek są takie same jak przy uprawie na polu.
Jak dbać o truskawki pod osłonami?
Uprawa truskawek w gruncie pod osłonami wymaga takich samych zabiegów jak uprawa na polu. Do prowadzenia uprawy bezglebowej potrzebna jest specjalistyczna wiedza. W szczególności dotyczy ona umiejętności wykonywania pomiarów, układania pożywki oraz precyzyjnej fertygacji, dostosowanej do fazy rozwojowej roślin [9]. Fertygacja może być prowadzona z użyciem nawozów jedno- i wieloskładnikowych i w razie potrzeby uzupełniana nawożeniem dolistnym [1].
Źródła
[1] https://www.podoslonami.pl/uprawa-truskawki/
[2] https://www.podoslonami.pl/uprawy-i-odmiany/uprawa-truskawki-pod-oslonami-nowe-mozliwosci/
[3] Metodyka integrowanej produkcji truskawek 2023
[6] https://www.podoslonami.pl/uprawy-i-odmiany/uprawa-truskawki-pod-oslonami-nowe-mozliwosci/
[7] https://www.podoslonami.pl/uprawy-i-odmiany/uprawa-truskawek-pod-daszkami/
[10] https://www.agrofakt.pl/koszt-produkcji-kilograma-truskawki-deserowej-w-gruncie-podaje-dr-paszko/