Spis treści
Uprawy
Zwierzęta

Rolnictwo w Azji – Kazachstan

Kazachstan jest jednym z największych azjatyckich krajów i leży w środkowej części kontynentu. Zajmuje powierzchnię 2,699 mln km kw., liczy 19 mln mieszkańców (2021, worldometers). Stolicą kraju jest Nur-Sultan – miasto, które wcześniej nosiło nazwę Astana (1998-2019).

Kazachstan był podbity przez Rosję w XVIII i XIX wieku. Od 1925 roku stanowił część Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. W latach 30. masowa kolektywizacja rolnictwa przyczyniła się do śmierci ogromnej liczby osób, w tym rdzennej ludności.

Zdecydowanie największą część kraju zajmują stepy, które początkowo były wykorzystywane jako pastwiska przez koczownicze plemiona żyjące w Azji Środkowej. Wszystko zmieniło się w 1954 roku, kiedy to sowiecka władza zdecydowała, że dziewicze tereny (w tym stepy) należy przystosować do uprawy zbóż. Przez długi czas Kazachstan był przodującym regionem w ZSRS, jeśli chodzi o zbiory pszenicy. W XXI wieku jednak część z tych ogromnych, często wielomilionowych pól, leżało odłogiem. Spowodowało to, że ziemie te na powrót stały się pastwiskami. Dodatkowo, w północnej-wschodniej części kraju rozwój rolnictwa jest utrudniony w wyniku skażenia gleby, które jest efektem prób jądrowych przeprowadzanych w czasach sowieckiej dominacji.

W rolnictwie zatrudnionych jest ok. 18% populacji, ta gałąź gospodarki wytwarza 4,7 proc. produktu krajowego brutto (PKB). Grunty orne zajmują 8,9 proc. powierzchni Kazachstanu, pastwiska natomiast 68,5 proc. (wszystkie dane za 2017-218, cia.gov).

Najważniejsze uprawy to – oprócz wspomnianej pszenicy – jęczmień, ziemniaki, melony, arbuzy. Pszenica jest jednym z najistotniejszych towarów eksportowych Kazachstanu. W południowo-wschodniej części kraju, w pobliżu największego miasta Ałmaty, produkuje się również wina.

Jeśli zaś chodzi o hodowlę, to głównymi zwierzętami hodowlanymi jest bydło, owce, konie, kozy i wielbłądy. Bardzo często chów zwierząt ma charakter półkoczowniczy. Mleko, skóra, mięso oraz wełna to główne produkty pochodzenia zwierzęcego wytwarzane przez tutejsze rolnictwo.

Kazachstan zajmował wysokie miejsca w rankingach światowych pod względem (2019, FAO):

  • zbioru nasion krokosza – 1 miejsce,
  • zbioru siemienia lnianego – 1 miejsce,
  • produkcji mięsa z koni – 2 miejsce (za Chinami),
  • zbioru melonów – 4 miejsce (za Chinami, Turcją, Indiami),
  • zbioru gryki – 5 miejsce,
  • pogłowia koni – 6 miejsce,
  • zbioru jęczmienia – 11 miejsce,
  • Zbioru arbuzów – 11 miejsce,
  • produkcji wełny – 13 miejsce,
  • zbioru pszenicy – 15 miejsce.

Wybrane wskaźniki (2019, FAO)

Uprawy:

  • 11 296 643 t – pszenica
  • 3 912 103 t – ziemniaki
  • 3 830 069 t – jęczmień
  • 1 340 993 t – arbuzy
  • 1 041 153 t – melony
  • 1 007 244 t – siemię lniane
  • 916 205 t – cebula
  • 895 978 t – kukurydza

Powierzchnia upraw:

  • 11 413 941 ha – pszenica
  • 2 976 843 ha – jęczmień
  • 1 245 038 ha – siemię lniane
  • 815 288 ha – nasiona słonecznika
  • 269 093 ha – rzepak
  • 262 768 ha – nasiona krokosza
  • 243 480 ha – owies

Produkcja mleka:

  • 5 819 317 t – mleko krowie
  • 35 283 t – mleko owcze
  • 1 375 t – mleko kozie

Produkcja mięsa:

  • 501 249 t – bydło
  • 214 111 t – kurczaki
  • 151 932 t – owce
  • 131 969 t – konie
  • 86 353 t – świnie
  • 19 429 t – kozy
  • 6 839 t – wielbłądy

Pogłowie zwierząt:

  • 43 416 000 szt. – kurczaki
  • 16 912 945 szt. – owce
  • 7 436 407 szt. – bydło
  • 2 852 256 szt. – konie
  • 2 242 725 szt. – kozy
  • 1 918 000 szt. – indyki
  • 813 269 szt. – świnie
  • 216 358 szt. – wielbłądy
  • 28 992 szt. – osły

Źródło: cia.org, FAO, ABC Świat. Azja II (Poznań 1999), Britannica

31.08.2021