Skąd pochodzą czereśnie? Który kraj przoduje na świecie pod względem wielkości zbiorów tych owoców? Czy Polska jest znaczącym producentem czereśni?
Na te pytania odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Skąd pochodzą czereśnie
O czereśniach wspominała już literatura chińska ok. 600 r. przed narodzinami Chrystusa. Chińczycy darzyli te owoce swoistym kultem, uznając je za symbol miłości, szczęścia oraz pomyślności. Czereśnie były inspiracją dla poetów oraz artystów.
W Japonii czereśnie również są obiektem kultu. Z tymi owocami związane jest święto Hanami, podczas którego Japończycy spotykają się w parkach i ogrodach, aby obserwować płatki czereśni (sakury) unoszące się w powietrzu. Widok ten ma przypominać wszystkim o pięknie i ulotności życia.
Do Europy czereśnie trafiły dzięki Rzymianom. Najprawdopodobniej sprowadził je Lukullus, jeden z rzymskich wodzów, w I wieku p.n.e. Dla Rzymian owoc ten był symbolem bogactwa, a jego obecność na stole świadczyła o tym, że domownikom się powodzi.
20 największych producentów czereśni
Który kraj jest liderem pod względem wielkości zbiorów czereśni? Wcale nie Chiny czy Japonia, dla których to owoce te mają znaczenie symboliczne. To Turcja przewodzi w tym zakresie i odpowiada za blisko 24 proc. światowej produkcji. Drugie miejsce w zestawieniu zajmuje Chile, trzecie Uzbekistan. Chiny plasują się na 15 pozycji, a Japonia na 25.
Oto lista krajów, które zebrały najwięcej czereśni
Dane FAO za 2022 rok, wartość w tonach
| Turcja | 656 041 |
| Chile | 443 067 |
| Uzbekistan | 216 867 |
| Stany Zjednoczone | 210 190 |
| Hiszpania | 116 070 |
| Włochy | 107 910 |
| Iran | 105 390 |
| Grecja | 85 050 |
| Polska | 76 600 |
| Syria | 71 546 |
| Rosja | 59 400 |
| Ukraina | 58 180 |
| Bułgaria | 53 920 |
| Niemcy | 38 470 |
| Chiny | 35 731 |
| Francja | 34 990 |
| Rumunia | 34 320 |
| Liban | 28 314 |
| Bośnia i Hercegowina | 25 364 |
| Portugalia | 24 680 |
Patrząc przez pryzmat kontynentów, za 42,9 proc. światowych zbiorów odpowiada Azja, za 30,4 proc. Europa, a za 24,7 proc. obie Ameryki. Afryka oraz Australia i Oceania mają marginalne znaczenie w tym przypadku (odpowiednio 1,2 proc. i 0,8 proc.).
Poniższy wykres prezentuje wielkość zbiorów oraz powierzchnię upraw czereśni na przestrzeni ostatnich kilku dekad w ujęciu globalnym.
(czerwona linia – produkcja, niebieska – powierzchnia)
Kraje o największej powierzchni upraw czereśni
Czereśnie uprawia się łącznie na powierzchni 0,454 mln hektarów. Co oczywiste, największy obszar tych upraw znajduje się na terenie Turcji.
Dane FAO za 2022 rok, wartość w hektarach
| Turcja | 80 482 |
| Chile | 61 559 |
| Stany Zjednoczone | 34 196 |
| Syria | 30 658 |
| Hiszpania | 29 310 |
Czereśnie w Polsce
W roku 2022 Polska zajmowała 9 lokatę pod względem wielkości zbiorów czereśni na świecie (dane FAO). Kolejny rok, według najświeższych danych podchodzących z Głównego Urzędu Statystycznego, był już niestety gorszy. Produkcja wyniosła 89,8 proc. wartości roku poprzedniego (68 783 t).
W zakresie zbiorów czereśni aż za 33,5 proc. krajowej produkcji odpowiada województwo mazowieckie. Drugie miejsce zajmuje województwo wielkopolskie (15,74 proc), trzecie zaś świętokrzyskie (15,26 proc.).
Warto odnotować, że polscy sadownicy osiągają coraz lepsze wyniki. W 1985 roku zbierano 30,8 tys. t czereśni, w 2005 r. 37,5 tys. t, a w rekordowym 2022 r. aż 76,6 tys. t. Co ciekawe, powierzchnia upraw czereśni spadła – z 14,2 tys. ha (1985) do 9,9 tys. ha (2022).
Poniższy wykres przedstawia wielkość produkcji (czerwona linia) oraz powierzchnię upraw czereśni (niebieska linia).
Źródła
Dane: www.fao.org, GUS
Wykresy: FAO
Główny Urząd Statystyczny, Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych w 2023 roku, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/uprawy-rolne-i-ogrodnicze/produkcja-upraw-rolnych-i-ogrodniczych-w-2023-roku,9,22.html
Czereśnie, https://smaczneowoce.pl/czeresnie/
Jabusko, Czerśnie: Symbolika i Znaczenie Kulturowe, https://jabusko.pl/czersnie-symbolika-i-znaczenie-kulturowe/
Jurczak Paulina, Czarujący owoc czereśni: historia, właściwości i zastosowanie, https://www.fitmentor.pl/pl/blog/Czarujacy-owoc-czeresni-historia%2C-wlasciwosci-i-zastosowanie/56