Sprawny ciągnik i maszyny rolnicze to podstawa udanego roku w rolnictwie. Każda ich awaria oznacza bowiem kosztowne przestoje i utratę części, a nawet całości zysków. Przeczytaj, jak przygotować maszyny rolnicze do sezonu i uniknąć problemów!
Jak przygotować ciągnik i inny sprzęt rolniczy do sezonu?
Wraz z nadchodzącą wiosną rolnicy zaczynają intensywne przygotowania do nowego sezonu rolniczego. Kluczowym elementem tego procesu jest zadbanie o to, by maszyny rolnicze i ciągniki były starannie przygotowane do intensywnego użytkowania. Czyszczenie, konserwację i przegląd sprzętu należy wykonać przed rozpoczęciem sezonu. Prawidłowe przygotowanie maszyn nie tylko zapewnia ich sprawne działanie i wydajność, ale również może znacząco wpłynąć na redukcję kosztów eksploatacji sprzętu rolniczego.
1. Czyszczenie maszyn
Niezależnie od typu maszyny rolniczej przygotowanie do sezonu należy rozpocząć od sprawdzenia jej czystości. Dobrą zasadą jest czyszczenie ciągnika i maszyn rolniczych za pomocą wody lub sprężonego powietrza od razu po zakończeniu pracy lub przynajmniej przed odstawieniem ich na zimowy przestój. Jednak oprócz tego przed wiosną warto sprawdzić, czy maszyny rolnicze zostały wystarczająco dokładnie i prawidłowo oczyszczone.
2. Usuwanie śladów korozji i smarowanie
Niestety bywa, że niewłaściwie przeprowadzone czyszczenie powoduje przykre niespodzianki. Podczas mycia bowiem woda może dostawać się na przykład do elektroniki i ją uszkadzać albo do łożysk, powodując ich korozję [1]. Ślady korozji i awarie koniecznie należy usunąć, a maszyny rolnicze i ciągnik przesmarować zgodne z odpowiednimi dla nich schematami.
Warto przy tym pamiętać, że smarownica ręczna może nie być wystarczająca, jeżeli maszyny rolnicze mają punkty „zapieczone”. W takich przypadkach przydaje się smarownica elektryczna, której dodatkową zaletą jest przyspieszenie wykonania prac. Można też ewentualnie użyć smarownicy nożnej lub pneumatycznej [1].
3. Ciągnik i maszyny rolnicze – wymiana filtrów
Jeżeli w maszynach rolniczych lub w ciągniku pozostawiono na okres przestoju paliwo, należy przed rozpoczęciem wiosennych prac przeczyścić lub wymienić filtr paliwa. Jest to konieczne, ponieważ w ujemnych zimowych temperaturach może wytrącać się z oleju napędowego woda lub parafina. Osadzają się one na filtrze i utrudniają oczyszczanie i dopływ paliwa do silnika nawet po ustaniu mrozów. Bywa, że właśnie to zjawisko jest przyczyną problemów z pierwszym, wiosennym uruchomieniem ciągnika czy maszyny rolniczej [1].
Nieco uwagi należy także poświęcić filtrom powietrza i kabinowym, które przed sezonem powinny zostać przedmuchane sprężonym powietrzem lub wymienione [1].
4. Uzupełnienie płynów, przygotowanie opon i akumulatora
Przestój jest też dobrą okazją, żeby sprawdzić w ciągnikach rolniczych poziom płynów w układzie hamulcowym, chłodniczym i silnikowym oraz szczelność instalacji [2]. Jeżeli poziom płynów po przestoju jest niższy niż przed nim, konieczne są oczywiście uzupełnienie płynów, a także zlikwidowanie ewentualnych nieszczelności. Warto też pilnować terminów wymiany, które dla olejów silnikowych i przekładniowych wynoszą przynajmniej raz do roku. Płyn chłodniczy wymienia się zwykle raz na 3 lata lub po 3 tys. motogodzin [3]. Uwaga: jeżeli chodzi o oleje przekładniowe, zazwyczaj nie ma potrzeby ich wymiany po zimowym przestoju maszyn rolniczych [1].
Wiosną warto też uzupełnić ilość czynnika w klimatyzacji, a przy okazji odgrzybić cały układ. Konieczne jest także sprawdzenie ciśnienia w oponach, stanu naładowania akumulatora i poziomu elektrolitu [2].
5. Przegląd ciągnika i innych maszyn rolniczych
Zanim maszyny rolnicze czy ciągnik zostaną uruchomione, zaleca się też, aby skontrolować sprawność ich układów, instalacji i podzespołów. Niestety zarówno ciągnik rolniczy, jak i maszyny rolnicze, a szczególnie ich nieosłonięte przewody, często są ofiarami gryzoni podczas zimowych przestojów. Uruchomienie maszyny z uszkodzonym układem zazwyczaj pogarsza sprawę i zwiększa koszty naprawy. Dlatego przygotowując maszynę do wiosennego sezonu, warto przejrzeć sprzęt i ewentualnie przeprowadzić niezbędne naprawy w:
- instalacji elektrycznej, hydraulicznej, pneumatycznej;
- układzie oświetlenia;
- łożyskach;
- układzie paliwowym [2].
Maszyny rolnicze, ciągniki, narzędzia a przepisy bhp
Zasady bhp przy pracy z maszynami rolniczymi zostały określone Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 12 stycznia 1998 roku (Dz.U.1998.12.51) w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie. Przed rozpoczęciem wiosennego sezonu warto do nich zajrzeć, tym bardziej że liczba wypadków w rolnictwie jest wciąż zatrważająco duża. Tylko w pierwszym kwartale 2023 roku odnotowano ich 2 839 [4].
14 czerwca 2023 roku udostępniono do konsultacji projekt zmian w przepisach bhp. Warto trzymać rękę na pulsie, jako że zmiany mają dotyczyć istotnych kwestii, w tym między innymi [5]:
- pracy agregatów uprawowych, rozsiewaczy nawozów;
- instruktażu stanowiskowego;
- czynności niedopuszczalnych przy pracy maszyn rolniczych;
- kontroli przed uruchomieniem samojezdnych maszyn rolniczych.
 |
Źródła:
[1] https://www.wrp.pl/jak-przygotowac-maszyny-do-sezonu/
[2] https://rolniczeabc.pl/907339,Jak-przygotowac-maszyny-rolnicze-do-prac-polowych.html
[3] https://www.agrofakt.pl/wiosenny-przeglad-maszyn/
[4] https://polskarola.pl/rolnictwo/jak-bezpiecznie-pracowac-maszynami-w-rolnictwie/
[5] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12373502/katalog/12981810#12981810