Czy hodowla owiec może się opłacać? Okazuje się, że tak! Warunkiem jest dobre określenie celu hodowli, a także korzystanie z dostępnych dopłat do owiec. Dowiedz się, co jeszcze wpływa na zyski z hodowli tych zwierząt oraz jakie wymagania trzeba spełnić, by móc ubiegać się o dofinansowanie.
Hodowla owiec – opłacalność
Powszechnym przekonaniem jest, że hodowla owiec nie jest opłacalna. Przeczą temu doświadczenia płynące z dobrze sprofilowanych hodowli [2]. Należą do nich te, które koncentrują się na eksportowej sprzedaży jagniąt na mięso lub po prostu na sprzedaży jagnięciny i baraniny [1].
Drugim niezwykle ważnym parametrem decydującym o opłacalności hodowli owiec jest liczebność stada na poziomie minimum 10 maciorek [4]. Taka liczebność pozwala nie tylko na osiąganie zysków z hodowli owiec, ale i utrzymanie stada zachowawczego, produkcję materiału hodowlanego oraz utrzymanie zmienności genetycznej [4].
Zdecydowanie mniej opłacalna jest hodowla owiec ukierunkowana na tradycyjne produkty owcze, takie jak mleko, wełna lub skóry, na które popyt jest coraz mniejszy [1].
Nie zapominajmy jednak, że hodowla owiec może przynieść gospodarstwu rolnemu dodatkowe korzyści. Należą do nich zyski z agroturystyki z owcami, a także używanie owiec jako „ekologicznych kosiarek”. Owce bowiem doskonale przycinają trawę, nie zadeptują jej, a pastwiska, na których się je wypasa, są mniej zachwaszczone [8].
3 dopłaty do owiec – Wspólna Polityka Rolna 2023-2027
Istotnym źródłem dochodów z hodowli owiec są krajowe i unijne dopłaty [2]. Na lata 2023-2027 przewidziano 3 dopłaty do owiec w ramach [4]:
- interwencji I 5.3 „Wsparcie dochodów związane z produkcją do owiec”;
- interwencji I 8.6 „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie”;
- ekoschematu I 4.6 „Dobrostan zwierząt”.
Zgodnie z zapisami Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 powyższe dopłaty do owiec przysługują tylko aktywnym zawodowo rolnikom, których gospodarstwo rolne nie jest mniejsze niż 1 ha lub – w przypadku hodowli zwierząt – jeżeli kwota dopłat bezpośrednich nie jest mniejsza niż 200 euro [4].
Interwencja „Wsparcie dochodów związane z produkcją do owiec”
Interwencja I.5.3 ma na celu takie wsparcie dochodów z hodowli owiec, które zapobiegnie rezygnacji z jej kontynuowania [4]. We Wspólnej Polityce Rolnej 2023-2027 przewidziano na wsparcie 24,2 mln euro, a roczne dopłaty do owiec mają być jednolite w całej Polsce i wynosić ok. 26 euro/szt. [4]. Można je otrzymać, jeżeli [4]:
- rolnik posiada przynajmniej 10 maciorek, zarejestrowanych w systemie IRZ, w wieku minimum 12 miesięcy;
- w roku złożenia wniosku o dopłaty do owiec okres przetrzymywania owiec trwał przynajmniej od 15 marca do 15 kwietnia.
Interwencja „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie”
Interwencja I.8.6 Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 przeznaczona jest dla rolników, którzy realizują program Instytutu Zootechniki PIB w zakresie ochrony ras rodzimych zagrożonych wyginięciem [4].
Programem tym objęte są następujące rasy owiec: białogłowa owca mięsna, cakiel podhalański, czarnogłówka, kamieniecka, korideil, merynos odmiany barwnej, merynos polski w starym typie, olkuska, owca pogórza, polska owca górska, polska owca górska odmiany barwnej, pomorska, świniarka, uhruska, wielkopolska, wrzosówka, żelaźnieńska [4].
Zakwalifikowane do dopłat owce powinny być wpisane do księgi hodowlanej rasy owiec. Księga ta musi być prowadzona przez podmiot wpisany na listę Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która znajduje się na stronie: www.gov.pl/web/rolnictwo/zootechnikazootechnics.
Dopłaty do owiec są udzielane do maciorek, przez 5 lat trwania zobowiązania, w kwocie 500 zł/szt. [4]. Do samców przysługuje jednorazowa dopłata w wysokości 15,131 zł/szt. [1].
Dopłaty do owiec za podniesienie ich dobrostanu
Otrzymanie dopłaty do owiec za podniesienie ich dobrostanu zgodnie z warunkami zapisanymi w ekoschemacie „Dobrostan zwierząt” przysługuje corocznie, o ile [4]:
- rolnik posiada plan poprawy dobrostanu w hodowli owiec [6]. Plan taki powinien być opracowany z doradcą rolniczym na formularzu ARiMR, a kopia złożona w ARiMR przed upływem 25 dni od finalnego terminu składania wniosków o dopłaty [6]. Co roku należy składać do ARiMR poprawiony plan lub oświadczenie o braku w nim zmian. Jeśli taki dokument nie będzie złożony, dopłaty do owiec z tego ekoschematu nie zostaną przyznane [5];
- wszystkie owce należące do hodowli są zarejestrowane w systemie IRZ i oznakowane [6];
- wymagania odnośnie do dobrostanu są spełnione dla wszystkich owiec należących do hodowli [6];
- zapewni się owcom wypas lub wybieg przez minimum 120 dni w okresie od 1 kwietnia do 30 września [5];
- zwiększy się o co najmniej 20% powyżej normy powierzchnię bytową owiec w budynkach. Okres rozliczeniowy trwa w tym przypadku od momentu złożenia wniosku do 15 marca, a w kolejnych latach od 14 marca danego roku do 15 marca kolejnego roku [5].
W 2023 roku ustalono stawkę dopłaty do owiec za podnoszenie dobrostanu zwierząt w wysokości 154,49 zł/szt.
 |
Źródła:
[1] https://halowies.pl/rolnik/zwierzeta/jak-mozna-zarobic-na-hodowli-owiec-2435118
[2] https://tuagro.pl/zasady-hodowli-owiec-co-nalezy-wiedziec-na-poczatku/
[3] https://wiescirolnicze.pl/iekoilogicznie/coraz-lepsza-oplacalnosc-produkcji-owiec-w-polsce/
[4] Plan Strategiczny Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 https://www.gov.pl/web/rolnictwo/dokumenty-ps-wpr