Mimo wzrostu kosztów produkcji, borówka amerykańska wciąż jest kuszącym pomysłem na biznes. Prognozy opłacalności są pozytywne, rośnie eksport, a Polska staje się europejskim liderem w uprawie tej rośliny. W artykule między innymi o tym, jak powinna wyglądać uprawa borówki amerykańskiej, jak i kiedy ją sadzić i jakie nawozy do borówki stosować.
Jak sadzić borówkę amerykańską?
Borówka amerykańska, inaczej borówka wysoka, powinna być sadzona wczesną wiosną (do 15 maja) lub jesienią, o ile jej sadzonki pochodzą z uprawy gruntowej [1]. Sadzenie borówki jesienią oznacza większe ryzyko zimowego przemarzania korzeni i pędów [2]. Sprzedawane w pojemnikach sadzonki borówki amerykańskiej można sadzić niemal cały rok [1].
Prawidłowe sadzenie borówki amerykańskiej powinno spełniać kilka zasad [1]:
- Najlepiej wykonać sadzenie borówki w dni pochmurne.
- Rośliny należy umieszczać w dołkach szerokich na 50 cm i głębokich na 40 cm.
- Rzędy powinny być skierowane w kierunku północ–południe lub – jeżeli pole jest umieszczone na wzgórzu – prostopadle do nachylenia [2].
- Jeżeli chodzi od odległości między krzakami, to nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak sadzić borówkę amerykańską. Odstępy między rzędami i między roślinami są uzależnione od odmiany borówki amerykańskiej i rodzaju gleby. Silnie rosnące odmiany borówki sadzi się w odstępach 2-3,5 m, zaś minimalna odległość wynosi 1,2 m.
- Większe plony można uzyskać, jeżeli plantacja borówki amerykańskiej obejmie jej różne odmiany sadzone po kilka rzędów. Warto też umieścić obok siebie rzędy odmian, które kwitną w tej samej porze.
- Po posadzeniu sadzonki borówki amerykańskiej należy mocno ją podlać i podsypać ściółką o kwaśnym pH (kora lub trociny drzew iglastych) [7].
Borówka amerykańska – uprawa
Najwłaściwsze warunki klimatyczne dla plantacji borówki amerykańskiej ma środkowa Polska. Jednak nawet tam borówka powinna być uprawiana na właściwym stanowisku. W szczególności chodzi o ochronę krzewów przed przemarzaniem kwiatów podczas przymrozków. Najlepiej, jeśli stanowisko jest ciepłe, nasłonecznione i płaskie, ewentualnie na wzniesieniu o wystawie południowej, wschodniej lub zachodniej. Nie należy decydować się na sadzenie borówki w kotlinach, na terenach zacienionych i zagłębionych [2].
Uprawa borówki amerykańskiej zazwyczaj wymaga nawadniania. Jeżeli używa się wody ze studni głębinowych, należy ją zakwasić [2]. Dobrze sprawdzają się systemy kropelkowe (po 1 linii lub taśmie kroplującej po każdej stronie rzędu), którymi może być też dostarczany płynny nawóz do borówki [2].
Borówka amerykańska wymaga gleby kwaśnej, o pH 3,5-4,5. Niewłaściwy odczyn utrudnia wzrost rośliny i zimowanie oraz zmniejsza odporność na choroby [7]. Idealne są gleby lekkie, przewiewne i z ilością próchnicy powyżej 7% [8]. Sprawdzają się też gleby pobagienne, przy czym poziom wód gruntowych nie może być zbyt wysoki. Można przystosować do uprawy borówki amerykańskiej także ubogie w próchnicę gleby piaszczyste. W takim przypadku sadzenie borówki amerykańskiej powinno być poprzedzone wysiewem roślin pod przyoranie (np. gorczycy lub gryki). Gleby te można też wzbogacić przez wsypanie kory sosnowej, trocin lub torfu w bruzdy wyorane na szerokość 60 cm i głębokość 30 cm, ich wymieszanie z podłożem i na koniec wyrównanie ziemi [2].
Jak przycinać borówkę amerykańską? Cięcie borówki amerykańskiej wykonuje się wiosną (nawet dla sadzonek z jesieni). W pierwszych 3 latach pełni ono funkcję sanitarną – usuwa się słabe lub porażone patogenami pędy. W kolejnych rozpoczyna się intensywne cięcie borówki – usuwa się najstarsze pędy i pozostawia 6-8 głównych pędów. Po 10-15 latach wykonuje się odmładzające cięcie krzaków [8].
Nawozy do borówki amerykańskiej – wystarczy niewiele, ale są bardzo ważne
Plantacja borówki amerykańskiej, jeżeli została umiejscowiona na właściwej glebie, w pierwszym roku nie wymaga intensywnego nawożenia. Potrzeby pojawiają się w kolejnych latach uprawy, szczególnie po tych z obfitymi zbiorami [5]. W praktyce jako nawóz do borówki amerykańskiej wystarczy [6]:
- 30-50 kg azotu/ha (saletra amonowa, siarczan amonu, mocznik),
- 50-75 kg potasu/ha (sól potasowa, siarczan potasu),
- 30-60 kg fosforu/ha (superfosfat, fosforan amonu),
- 20-80 kg magnezu/ha (siarczan magnezu).
Borówka amerykańska jest pod względem nawożenia niewymagająca. To prawda, ale:
- Kondycja roślin po zimie w dużej mierze zależy od tego, jaki nawóz jesienny do borówki amerykańskiej zostanie wybrany. Poprawę mrozoodporności roślin zapewnia bowiem jesienne nawożenie borem, cynkiem oraz potasem [3].
- Jeżeli wystąpią przymrozkowe uszkodzenia, należy dolistnie lub za pomocą fertygacji podać dolistny nawóz do borówki Maral. Pobudza on krzewy do wydania nowych pędów, na których w kolejnym roku można spodziewać się owoców [3].
- Wiosną nawóz do borówki powinien przede wszystkim zakwasić glebę i dostarczyć azotu, który silnie pobudza rozwój roślin. Rolę taką może spełniać np. saletra amonowa lub siarczan amonu [1].
- Od początku okresu kwitnienia przychodzi kolej na nawóz obfitujący w wapń i krzem. Dzięki tym pierwiastkom wzrasta jędrność i trwałość owoców oraz ich odporność na trudne warunki pogodowe [3].
Azotowy nawóz do borówki amerykańskiej – tu liczy się precyzja!
To właśnie azotowe nawozy do borówek decydują o wielkości i jakości plonów oraz wzroście roślin [5]. Niestety borówka amerykańska jest niezwykle wrażliwa na źle dobrane terminy i dawki tych nawozów.
W pierwszym roku sadzonki borówki amerykańskiej należy zasilić azotem: 30% dawki po przyjęciu się roślin, resztę w połowie czerwca [8]. Późniejsze nawożenie sprzyja przemarzaniu krzewów [5].
W następnych latach warto przebadać glebę (10-15 próbek z głębokości ok. 20 cm) i dostosować dawkę azotu do wyników analizy. Zbyt duże dawki mogą nawet zniszczyć plantację [5]!
Zwykle w drugim roku po posadzeniu borówki amerykańskiej można zastosować azot w dawce o 50% większej niż wskazana na opakowaniu, w kolejnych latach trzeba się trzymać zaleceń producenta [5]. W praktyce stosowane są często 3-4 dawki saletry amonowej (np. kwiecień, druga połowa maja i połowa czerwca) [8].
Warto pamiętać, że azotowe nawozy do borówki amerykańskiej nie powinny być podawane po 30 lipca. Użyte po tym terminie obniżają bowiem odporność roślin na mróz [5].
 |
Źródła:
[2] https://www.kalendarzrolnikow.pl/8068/zakladanie-plantacji-borowki-wysokiej
[3] https://doradztwosadownicze.pl/co-nas-zaskoczylo-w-uprawie-borowki-w-sezonie-2022/
[4] https://sadowniczeabc.pl/uprawa-borowki-amerykanskiej-koszty-zalozenia-plantacji-w-gruncie/
[5] https://sadowniczeabc.pl/nawozenie-azotowe-plantacji-borowek/
[7] https://zielonyogrodek.pl/ogrod/warzywnik-i-sad/688-sadzenie-borowki-amerykanskiej-krok-po-kroku