Biogazownia rolnicza może być bardzo efektywnym sposobem zwiększenia zysków gospodarstwa. Warto więc przeczytać: czym jest biogazownia i jakie płyną z niej korzyści? Jakie są koszty budowy biogazowni i jakie ułatwienia od 2023 roku?
Biogazownia – co to jest?
Biogazownia to instalacja, w której materia organiczna (biomasa) jest poddawana beztlenowej fermentacji, w wyniku czego powstaje biogaz (głównie metan).
Biogaz jest następnie używany do produkcji energii elektrycznej i cieplnej lub wprowadzany do sieci gazowniczej jako uzupełnienie gazu ziemnego.
W biogazowni rolniczej biomasę stanowią odpady z produkcji rolniczej i przemysłu spożywczego [1]. Lista substratów dopuszczalnych do produkcji biometanu została rozszerzona Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa z 17.09.2023 [4]. Poza obornikiem i gnojowicą znajdują się na niej inne rodzaje biomasy związanej z produkcją rolniczą i przetwórstwem żywności, np. słoma, wysłodki, wytłoki [4].
Biogazownia rolnicza = darmowy prąd i ciepło
Biogazownia jest niemal idealnym rozwiązaniem w takich gospodarstwach, które wytwarzają stały strumień biomasy, np. w dużych gospodarstwach hodowlanych. Przetwarza ona bowiem gnojowicę, obornik lub inne organiczne odpady na biogaz, a ten na energię cieplną i elektryczną. Tym samym biogazownia zapewnia gospodarstwu niezależność energetyczną, a po spłacie inwestycji darmową energię lub ciepło [1].
Ekonomiczne zalety biogazowni wynikają przede wszystkim z:
- eliminacji kosztów energii elektrycznej;
- eliminacji kosztów paliwa na potrzeby grzewcze;
- zysków ze sprzedaży nadwyżki prądu generowanego w biogazowni.
Dla biogazowni rolniczych ceny sprzedawanej energii są regulowane na bardzo korzystnym poziomie. Gwarantowana minimalna cena to 90% (dla biogazowni o mocy powyżej 500 kW) lub 95% (poniżej 500 kW) ceny referencyjnej.
Cena referencyjna to maksymalna cena, po której producenci energii z OZE mogą ją sprzedawać na aukcjach. W roku 2023 wynosiła ona dla biogazowni rolniczych wykorzystujących biogaz tylko do produkcji energii elektrycznej [5]:
- 785 zł/MWh dla instalacji o mocy elektrycznej poniżej 500 kW;
- 715 zł/MWh w przedziale od 500 kW do 1 MW;
- 700 zł/MWh powyżej 1 MW.
Dla biogazowni rolniczych produkujących zarówno ciepło, jak i energię elektryczną w kogeneracji ceny referencyjne w 2023 roku wynosiły [5]:
- 920 zł/MWh dla instalacji o mocy elektrycznej poniżej 500 kW;
- 840 zł/MWh w przedziale od 500 kW do 1 MW;
- 800 zł/MWh powyżej 1 MW.
Dodatkowa zaleta biogazowni rolniczej – poferment
Pozostałość po fermentacji, czyli tak zwany poferment, może być używany w rolnictwie jako nawóz organiczny. Poferment z biogazowni można stosować jako nawóz we własnym gospodarstwie, a przy spełnieniu określonych warunków także sprzedawać [2].
Zaletą pofermentu z biogazowni jest fakt, że łatwiej go przechowywać niż gnojowicę lub obornik, ponieważ fermentacja została zakończona i emisja gazów jest mniejsza w porównaniu z materiałem wyjściowym [3].
Warto też pamiętać, że poferment stosowany jako nawóz nie ma tak uciążliwych ograniczeń terminowych jak gnojowica.
Budowa biogazowni – koszt
Koszty zależą przede wszystkim od wielkości biogazowni. Dla dużych inwestycji, rzędu 1 MW mocy elektrycznej, przeciętny koszt wynosi 15 mln zł/MW. Przy wielkości rzędu 250 kW koszt za MW rośnie do około 21 mln zł/MW, czyli taka biogazownia kosztuje ok. 5 mln złotych [6] [7].
Dla mikrobiogazowni koszt w przeliczeniu na 1 MW jest znacznie wyższy. Najtańsze profesjonalne rozwiązania dla mikrobiogazowni rolniczej o mocy 40 kW oznaczają inwestycję około 1,4 mln złotych (35 mln zł/MW) [8].
Opłacalność biogazowni
Mimo wysokich kosztów budowy, przy obecnych i prognozowanych cenach prądu, biogazownia to bardzo opłacalna sprawa. Zwrot z inwestycji można uzyskać nawet w ciągu trzech lat dla dużych i pięciu lat dla średnich biogazowni. Dla mikrobiogazowni czas zwrotu będzie ponad dwukrotnie dłuższy, ale nadal wyniesie jedynie 7-8 lat.
Trzeba też podkreślić, że czas zwrotu z inwestycji w biogazownię znacząco mogą skrócić liczne źródła dofinansowania, np. z wieloletniego programu „Energia dla Wsi” [9].
Biogazownia rolnicza – ułatwienia od 2023 roku
Jedną z barier w powstawaniu nowych biogazowni rolniczych były wymagania prawne. Ustawa z 13.07.2023 r. w dużej mierze je niweluje. Wprowadza bowiem ułatwienia w procesie inwestycyjnym dla biogazowni rolniczych, np. skraca termin wydania [10], [11]:
- decyzji o przyłączeniu do sieci energetycznych (maksymalnie 90 dni);
- warunków zabudowy (maksymalnie 45 dni).
|
Źródła:
[1] https://biorecykling.org/publikacje/efektywna-instalacja-fermentacji-metanowej/
[3] https://wiescirolnicze.pl/technika/mikrobiogazownie-rolnicze-bedzie-ich-w-polsce-przybywac/
[4] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230002230/O/D20232230.pdf
[5] https://www.ure.gov.pl/pl/oze/aukcje-oze/ceny-referencyjne/6539,Ceny-referencyjne.html
[7] https://www.gramwzielone.pl/bioenergia/2795/ile-kosztuje-budowa-biogazowni-i-kiedy-sie-zwroci
[8] https://magazynbiomasa.pl/mikrobiogazownia-w-kazdej-wsi-teraz-to-mozliwe/