Jaka gleba jest najlepsza do uprawy cebuli? Jakie są metody uprawy cebuli? Kiedy siać, a kiedy sadzić cebulę? Jak przeprowadzić sadzenie cebuli dymki? Przeczytaj i poznaj odpowiedzi na te i wiele innych pytań odnośnie do uprawy cebuli!
Jaka gleba jest najlepsza do uprawy cebuli?
Uprawa cebuli najlepiej się udaje na próchniczych, żyznych glebach o klasie bonitacyjnej nie niższej niż IVa, takich jak m.in. czarnoziemy, lessy, mady średnie i lekkie oraz gleby piaszczysto-gliniaste [1].
Co sadzić obok cebuli? Po czym sadzić cebulę?
Ze względu na ryzyko rozwoju głowni i białej zgnilizny oraz na mnożenie się takich szkodników jak śmietka cebulanka i niszczyk zjadliwy nie należy uprawiać cebuli [1]:
- przez 4 lata po czosnku, porze, szczypiorku czy siedmiolatce;
- w sąsiedztwie pola, na którym w ostatnim roku umiejscowiona była plantacja cebuli lub roślin z rodziny amarylkowatych (np. czosnku, narcyzów);
- po następujących przedplonach: bób, bobik, koniczyna, lucerna, owies, pietruszka, seler i ziemniak.
Jako przedplony zaleca się m.in. uprawy fasoli, grochu, kalafiora, kapusty, dyni, melonów, ogórków, buraków, pomidorów, peluszki i wyki, jak również kukurydzy, jęczmienia, pszenicy i żyta [1].
Uprawa cebuli – metody
W polskich warunkach klimatycznych cebulę uprawia się jako [1]:
- uprawę letnią, czyli z sadzenia lub siewu przeprowadzanego wiosną;
- uprawę ozimą, czyli z letniego siewu lub jesiennego sadzenia dymki.
Około 90% krajowej uprawy cebuli pochodzi z siewu wiosennego, a uzyskane w ten sposób plony przeznaczone są do przechowywania i na eksport. Świeża cebula do bezpośredniego spożycia pochodzi zwykle z rozsady i dymki lub z letniego siewu cebuli na przezimowanie [2].
Uprawa cebuli z nasion, z siewu wiosennego – kiedy siać cebulę, jak siać cebulę?
Siew cebuli należy przeprowadzić między końcem marca a 20 kwietnia. Nasiona cebuli pod uprawy towarowe powinny być klasy ekstra i mieć zdolność kiełkowania minimum 85% [1]. Wysiewa się od ok. 500 tys. do 1 mln sztuk nasion na 1 ha [2]. Nasiona cebuli umieszcza się na głębokości 2-2,5 cm na cięższych glebach lub 3-3,5 cm na lżejszych. Stosowany jest system rzędowy (co 30-45 cm) albo pasowo-rzędowy. W tym drugim szerokość pojedynczych zagonów wynosi 135-180 cm, a w każdym znajdują się pojedyncze, podwójne, a nawet potrójne rzędy. System pasowo-rzędowy jest popularniejszy ze względu na możliwość swobodnego wjazdu maszyn na plantację [1].
Uprawa cebuli z rozsady – jak i kiedy siać cebulę na rozsadę, kiedy sadzić cebulę do gruntu i jak sadzić cebulę?
Sadzenie cebuli z rozsady umożliwia wcześniejszy o 3-4 tygodnie zbiór w porównaniu z uprawą cebuli z siewu. Uzyskane cebule są duże (średnica minimum 6 cm), a plon jest jednorodny pod względem kształtu i rozmiaru [2].
Cebulę na rozsadę sieje się w ogrzewanych inspektach lub tunelach foliowych pod koniec lutego lub w pierwszej dekadzie marca. Nasiona cebuli wysiewa się w ilości 20-30 g nasion na 1 m2 rzędowo (co 5-10 cm) albo rzutowo. Można też użyć wypełnionych torfem wielodoniczek do rozsady i do każdej komórki wysiać 4-5 nasion, co da 2-3 rośliny. Sadzenie cebuli do gruntu należy wykonać od połowy kwietnia do połowy maja. Na 1 hektar potrzeba około 500 tys. rozsad cebuli. Sadzi się je jak w uprawie z siewu: rzędowo lub pasowo-rzędowo (3-5 rzędów w zagonie, 6-8 cm między sadzonkami). Rozsadę cebuli z wielodoniczek wysadza się rzędowo co 20 cm [1].
Uprawa cebuli z dymki – jak sadzić cebulę dymkę, kiedy sadzić dymkę?
Cebula dymka to świetny sposób na bezproblemową uprawę cebuli zarówno na wczesny zbiór pęczkowy, jak i do letniej i jesiennej sprzedaży z suchą łuską. Sadzenie cebuli dymki przeprowadzamy wczesną wiosną, gdy tylko pozwoli na to pogoda. Ważne, by wiedzieć, jak głęboko sadzić dymkę. Cebulę dymkę sadzi się płytko, tak aby szyjki cebulek były przykryte warstwą ziemi grubości 0,5-1 cm. Stosuje się odstępy podobne jak w uprawie z rozsady. W zależności od rozstawy zużycie dymki wynosi 300-2000 kg na 1 hektar [1].
Cebula zimowa
Dzięki uprawie ozimej uzyskiwane są najwcześniejsze zbiory cebuli: nawet 10 tygodni wcześniej niż przy siewie wiosennym i 6 tygodni wcześniej niż przy uprawie z rozsady. Cebulę zimową należy wysiewać między 10 a 25 sierpnia. Wtedy przed zimą zdąży ona wytworzyć 3-4 liście i uzyska dobrą mrozoodporność. Cebula dobrze zimuje pod śniegiem, źle znosi zimy mroźne, poniżej -15ºC, i bezśnieżne. Dla ochrony przed mrozem uprawę cebuli zimowej można przykryć folią polipropylenową, którą należy usunąć w połowie kwietnia [1].
Co zrobić, żeby cebula urosła duża? Jaki nawóz do cebuli?
Uprawa cebuli wymaga dobrego nawożenia, zwłaszcza w fazie tworzenia i budowy zgrubień cebulowych [3]. Nawożenie cebuli nawozami organicznymi najlepiej prowadzić wczesną jesienią, w dawce 25-30 t na 1 ha [1] [2]. Na glebach próchnicznych można w kolejnych latach stosować jedynie nawozy mineralne. Nawożenie azotem w ilości 120-150 kg na 1 ha przeprowadza się w dwóch etapach. Pierwszą połowę dawki podaje się przedwegetacyjnie, drugą pogłównie, jednak nie później niż do połowy czerwca. Fosfor podaje się w ilości 80-120 kg na 1 ha, a potas w 150-200 kg na 1 ha. Warto pamiętać, że przyswajalność nawozów zależy od właściwego odczynu gleby. Powinien on wynosić 6,5-7 na glebach mineralnych oraz 5,5-6 na glebach torfowych [2].
Do uzyskania dużych, dobrej jakości cebul konieczne jest także nawadnianie. Jest ono kluczowe w okresie od etapu zawiązywania cebul do załamywania się szczypioru (zwykle od połowy czerwca do końca lipca) [4].
Kiedy zbierać cebulę? Jak suszyć cebulę?
Zbiór cebuli przeznaczonej do przechowywania zwykle następuje w sierpniu i na początku września. Żeby precyzyjniej określić, kiedy wyrywamy cebulę, należy zlustrować plantację. Jeśli 70-80% roślin ma jednocześnie 3-4 liście zielone i załamany szczypior, to znaczy, że uprawa cebuli jest gotowa na zbiór. Przeprowadza się go w dwóch etapach. Podczas pierwszego należy wykopać cebule i pozostawić je na polu na 7-10 dni, podczas których nastąpi wstępne suszenie cebuli. W drugiej fazie następuje zbiór cebuli do skrzynek i dalsze jej suszenie [5].
Przechowywanie cebuli po zbiorze
W odpowiednich warunkach cebulę można przechowywać nawet przez 8-12 miesięcy. Optymalna wilgotność względna powietrza powinna wynosić 65-75%, a temperatura 0°C. Możliwe jest też przechowywanie cebuli w temperaturze -2 do -3°C [5].
Źródła
[1] Metodyka integrowanej produkcji cebuli. Warszawa, styczeń 2023 r. InHort Skierniewice
[2] Metodyka integrowanej ochrony cebuli (materiały dla doradców). Skierniewice. Opracowanie zbiorowe pod redakcją dr Anny Jareckiej-Bonceli 2017
[4] https://dlibra.pbs.edu.pl/Content/1194/PDF/Barczak_Moskal_Majcherczak_Bennewicz_Cz_1.pdf