W polskich warunkach klimatycznych możliwa jest już nie tylko uprawa papryki pod folią, ale także uprawa papryki w gruncie i na balkonie. Przeczytaj, jaka jest specyfika tych trzech rodzajów upraw. Kiedy sadzić paprykę do gruntu i koło czego sadzić paprykę? Jak powinna wyglądać zdrowa rozsada papryki? Skąd czerpać wiedzę o odmianach papryki i jakie są choroby papryki?
Uprawa papryki – w gruncie, pod osłonami i w domu
Papryka coraz lepiej udaje się w polskich warunkach klimatycznych. Warto więc sprawdzić, jak uprawiać paprykę, żeby cieszyć się obfitymi plonami i dobrą jakością tego warzywa. Praktycy podkreślają, że uprawa papryki przede wszystkim wymaga [1] [6] [8]:
- słonecznego i osłoniętego od wiatru stanowiska (pędy papryki są kruche i podatne na łamanie);
- wysokiej temperatury powietrza (16–32°C) i ziemi (powyżej 17°C) w okresie wegetacji;
- przepuszczalnej, żyznej gleby o pH 6,7–7,2;
- wilgotności gleby na poziomie 70–80% polowej pojemności wodnej.
Warunki te powinny być spełnione niezależnie od tego, czy prowadzona jest uprawa papryki w domu, w gruncie czy pod osłonami. W przeciwnym razie występują problemy z zawiązywaniem się kwiatów, wzrostem roślin, a także pogarsza się jakość plonu [1].
Uprawa papryki w gruncie
Dzięki pojawieniu się nowych, odpornych odmian papryki możliwa się stała jej polowa uprawa w polskich warunkach klimatycznych.
Decydując się na uprawę papryki w gruncie, należy pamiętać o kilku zasadach odnośnie do zmianowania i sąsiedztwa. Papryki nie należy uprawiać po innych psiankowatych [8]. Wiele roślin stanowi złe sąsiedztwo dla papryki. Należą do nich m.in.: cukinia, dynia, fasola, kapusta, koper włoski, morela, pomidory, rzodkiewka, seler, truskawki i ziemniaki [6] [13]. Dobrym sąsiedztwem dla papryki są zaś marchew, buraki, zielone warzywa liściaste, ogórki, bazylia i inne zioła [13].
Uprawa papryki pod folią
Ciepłolubność papryki sprawia, że wyjątkowo dobrze udaje się ona pod osłonami. Warto przy tym pamiętać, że podczas uprawy papryki pod folią rolnicy muszą stosować integrowany system ochrony roślin. Oznacza to maksymalizację wykorzystania innych niż chemiczne metod ochrony roślin, a przede wszystkim zapobieganie atakom chorób i szkodników. W przypadku uprawy papryki w tunelu do metod tych należą m.in. odkażanie gleby, zmianowanie, stosowanie niezakażonych nasion, niszczenie resztek pozbiorczych, a także regularne przeprowadzanie lustracji [14].
Papryka w doniczce
Nieposiadający ogrodu lub pola amatorzy papryki z powodzeniem mogą ją wyhodować na przewiewnym, słonecznym balkonie, o ile zastosują się do kilku ważnych reguł. Uprawę papryki w donicach rozpoczyna się wczesną wiosną od nasłoneczniania i hartowania sadzonek papryki (kilka godzin dziennie przez tydzień). Pod koniec maja zahartowane rozsady papryki wysadza się do donic i wynosi na balkon. Karłowate odmiany papryki można uprawiać w donicach głębokich na 15–20 cm. Pozostałe odmiany papryki wymagają 30 cm głębokości. Jeżeli w planach jest umieszczenie kilku roślin w jednej donicy, należy między nimi zachować odstęp 25–50 cm. Zbyt ciasne donice negatywnie wpływają na owocowanie papryki [9]. Jeżeli rośliny będą regularnie nawożone i podlewane, owoce pojawią się na przełomie lipca i sierpnia [6].
Jak i kiedy siać paprykę na rozsadę?
W polskich warunkach klimatycznych paprykę uprawia się jedynie z rozsad produkowanych pod osłonami. Gotowe sadzonki papryki można nabyć w sklepach ogrodniczych lub wyprodukować je samodzielnie. W tym celu należy poznać odpowiedzi na kilka pytań [1] [8] [9]:
- Kiedy wysiać paprykę na rozsadę? Wysiew papryki powinien się odbyć w połowie marca.
- Jak przeprowadzić siew papryki? Nasiona papryki umieszcza się płytko (0,5–1 cm) i punktowo w skrzynkach, w ilości 4–5 g/m2 (1 g zawiera 100–150 sztuk nasion, co daje 100–120 sztuk rozsady). Skrzynki powinny być wypełnione ziemią kompostową wymieszaną z torfem i piaskiem w proporcji 2:1:1.
- Ile rozsady papryki potrzeba na 1 ha? Przyjmuje się, że w przypadku uprawy papryki w gruncie na 1 ha potrzebnych jest około 35 tys.–50 tys. sztuk sadzonek papryki.
- Jak rośnie papryka? Optymalny wzrost papryki odbywa się w temperaturze 22–25°C. W takich warunkach po 7–10 dniach można się spodziewać wschodów roślin. Po wzejściu papryki warto obniżyć temperaturę do 20–22°C, a następnie przeprowadzić pikowanie papryki i przenoszenie sadzonek do pojedynczych doniczek o średnicy 8 cm.
Poprawnie ukształtowana sadzonka papryki powinna mieć około 6 liści, wysokość 20 cm, być krępa i niezdrewniała [1] [8].
Jak i kiedy sadzić papryki do gruntu?
Sadzonki papryki przed wysadzeniem do gruntu należy zahartować poprzez ograniczenie ich podlewania. Jednak należy to robić z wyczuciem, ponieważ nadmierne przesuszenie papryki na tym etapie może zaszkodzić późniejszej jakości owoców [1].
Sadzenie papryki w gruncie odbywa się zazwyczaj na przełomie maja i czerwca. Odstępy między rozsadami papryki powinny wynosić 30–40 cm, a między rzędami 50 cm [6].
Jak pielęgnować paprykę?
Dobrze pielęgnowana uprawa papryki odwdzięczy się obfitym plonem. Aby tak się stało, warto zadbać o regularne podlewanie roślin pozbawioną chlorków wodą o temperaturze 20–25°C. Przy niższej temperaturze wody opadają zawiązki. Co ważne, obfite podlewanie papryki nie jest wskazane podczas pierwszych 5 tygodni od jej wysadzenia. Powoduje ono bowiem nadmierny rozwój części zielnych rośliny i zwiększyć ryzyko jej załamywania się [8].
Czym nawozić paprykę?
Uprawa papryki powinna być prowadzona w pierwszym roku po oborniku, który dawkuje się w ilości 30–40 t/ha. Papryka jest wrażliwa na braki składników odżywczych. Przyjmuje się, że do dobrego rozwoju potrzebuje w 1 l gleby:
- 90–120 mg azotu;
- 60–80 mg fosforu;
- 175–250 mg potasu;
- 50–70 mg magnezu;
- 600–1200 mg wapnia.
Jeżeli gleba pod uprawę papryki jest wysoce próchnicza, wystarczające jest stosowanie mineralnych nawozów do papryki. Azot dostarcza się w kilku dawkach: pierwszą przed założeniem uprawy, drugą 3–4 tygodnie po sadzeniu papryki, a kolejne dwie co 2–3 tygodnie. Fosforowy i potasowy nawóz do papryki podaje się jednorazowo, razem z pierwszą dawką azotu. Dolistne nawożenie papryki magnezem (siarczan magnezu) stosuje się, jeżeli na liściach pojawią się czarne plamy [1].
Jak przycinać paprykę?
Cięcie papryki jest konieczne, aby uzyskać plony dobrej jakości. Powinno się je wykonać, jeżeli na roślinie zawiąże się więcej niż 8–10 owoców. Cięcie przeprowadza się nad owocem, tuż za pierwszym liściem. Zabieg ten zahamuje zawiązywanie się kolejnych owoców, a te, które już się rozwijają, będą bardziej okazałe [1].
Szkodniki i choroby papryki
Jeżeli chodzi o szkodniki, to hodowcy papryki w ostatnich latach najbardziej narzekają na rosnącą presję wciornastków, przędziorków, śmietki, zmienników oraz odpornych na insektycydy mszyc. Podstawą ochrony uprawy papryki przed ich wpływem na plony powinien być monitoring. Dla przykładu wciornastek może być identyfikowany w tunelach dzięki żółtym lub niebieskim tablicom lepowym, których działanie wzmacnia się umieszczonymi w dyspenserach atraktorami [15].
Uprawom papryki zagrażają także sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców oraz choroby bakteryjne, grzybowe i wirusowe, takie jak: alternarioza, antraknoza, czarna plamistość lub zgnilizna twardzikowa. Istotnym elementem ochrony papryki przed tymi chorobami jest profilaktyka, np. używanie nasion i rozsad jedynie z zaufanych źródeł, właściwe zmianowanie i sąsiedztwo upraw.
Odmiany papryki
Wśród odmian papryki rozróżnia się te drobnoowocowe (papryka ostra) i wielkoowocowe (papryka słodka). W polskiej uprawie najpopularniejsza jest wielkoowocowa papryka słodka typu blok. Jej owoce mogą mieć kolor czerwony, pomarańczowy, żółty, biały lub fioletowy.
Wybierając odmiany papryki do swojej uprawy, warto zwrócić uwagę na te, dla których zostały przeprowadzone doświadczenia CEBORU w warunkach uprawy w gruncie i pod folią. Są to takie odmiany papryki jak np. papryka czerwona Aminata, Cecilia, Wika, papryka żółta Kasia i Lamia oraz pomarańczowa Orelia i Etiuda. Każda z tych odmian jest dobrze opisana pod kątem parametrów owoców (kolor, wielkość, kształt, dojrzewanie, zawartość kapsaicyny), terminu kwitnienia i owocowania oraz wielkości i struktury plonu handlowego [16].
Więcej na temat uprawy papryki: Uprawa papryki | Jak rosną polskie warzywa
Źródła
[2] https://www.rynek-rolny.pl/artykul/uprawa-papryki-pod-oslonami-krok-po-kroku.html
[4] https://www.rynek-rolny.pl/artykul/jak-sadzic-papryke-oto-nasze-wskazowki.htm
[7] https://niepodlewam.blogspot.com/2017/03/papryka-jak-uprawiac-w-donicach.html
[10] https://muratordom.pl/ogrod/pielegnacja-roslin/choroby-i-szkodniki-papryki-aa-wqJd-Maav-yx1z.html
[12] https://poznan.cdr.gov.pl/catalog/uploads/2017-TECHNOLOGIE-UPRAWY-POLOWEJ-PAPRYKA-POMIDOR.pdf
[14] https://www.inhort.pl/files/sor/programy_ochrony/Program_ochrony_papryki_pod_oslonami.pdf
[15] https://www.warzywapolowe.pl/naturalne-rozwiazania-ulatwiajace-produkcje-papryki/
[16] https://coboru.gov.pl/Publikacje_COBORU/Listy_opisowe/LOORW%20-%20papryka%202022.pdf