Warto wiedzieć, do jakich działań niezbędne jest posiadanie pozwolenia wodnoprawnego. Może się bowiem zdarzyć, że w przypadku braku złożenia wniosku o jego wydanie, Wody Polskie nakażą likwidację poczynionych inwestycji albo wydadzą w trybie natychmiastowym zakaz korzystania z wód. Kary za działanie bez pozwoleń wodnoprawnych obejmują także grzywnę, areszt a nawet ograniczenie wolności. Łatwo ich uniknąć, ponieważ możliwa jest legalizacja urządzeń wodnych, nawet jeżeli powstały bez pozwolenia [5].
Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje odnośnie pozwoleń wodnoprawnych w rolnictwie. Ich szczegółowy opis można znaleźć się w opracowaniu przygotowanym na ten temat przez PGW Wody Polskie: Pobór wód na potrzeby prowadzenia działalności rolniczej
Pozwolenie wodnoprawne – kiedy jest wymagane?
Ustawa Prawo Wodne [1] reguluje wymagania odnośnie pozwoleń wodnoprawnych także dla rolnictwa (tekst jednolity, Dziennik Ustaw z dnia 06 kwietnia 2021, poz. 624). Pozwolenia wodnoprawne są wymagane:
- dla niektórych melioracji wodnych, w tym: rowów, drenowań, rurociągów, stacji pomp służących wyłącznie do celów rolniczych, ziemnych stawów rybnych, grobli na obszarach nawadnianych, systemów nawodnień grawitacyjnych i ciśnieniowych.
- do szczególnego korzystania z wód, np.: odwadniania upraw, użytkowania wody znajdującej się w stawach i rowach, korzystania z wód do nawadniania gruntów lub upraw, na potrzeby działalności rolniczej maksymalnie średniorocznie 5 m3 na dobę oraz rolniczego wykorzystania ścieków w łącznej ilości maksymalnej 5 m3 na dobę.
- usług wodnych, czyli np.: poboru wód podziemnych lub wód powierzchniowych, piętrzenia, magazynowania lub retencjonowania wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz korzystania z tych wód.
Nowelizacja prawa wodnego z 2019 roku wprowadziła dodatkowy nakaz występowania o pozwolenia wodnoprawne na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią [6]. Pozwolenia wymaga gromadzenie na tych terenach ścieków lub środków chemicznych, które mogą zanieczyścić wody. Skalę zagrożenia powodziowego na swoich działkach warto sprawdzić na internetowych mapach: https://www.isok.gov.pl/hydroportal.html.
Zgłoszenie wodnoprawne zamiast pozwolenia – kiedy wystarczy?
W niektórych przypadkach rolnik może skorzystać z podejścia uproszczonego i zamiast pozwolenia wodnoprawnego złożyć wniosek o zgłoszenie wodnoprawne [1]. Uzyskanie go jest dużo prostsze, mniej kosztowne i szybsze. Zgłoszenia wodnoprawne wydawane są na:
- prowadzenie robót, w wyniku których może nastąpić zmiana stanu wód podziemnych,
- przebudowę rowu tak, aby powstał przepust na długości maksymalnie 10 m,
- wykonanie stawu, o powierzchni maksimum 1000 m2 i głębokości maksimum 3 m, który będzie napełniany wyłącznie wodami opadowymi, roztopowymi lub gruntowymi. Dodatkowym warunkiem jest aby staw nie oddziaływał na tereny nienależące do danego rolnika.
Warto wiedzieć, że dla niektórych działań żadne pozwolenia ani zgłoszenia wodnoprawne nie są wymagane [2], chodzi np. o:
- wykonywanie urządzeń do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wody w gospodarstwie rolnym (ujęcia o maksymalnej głębokości 30 m),
- pobieranie wód powierzchniowych lub podziemnych średniorocznie do 5 m3 na dobę,
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi maksymalnie do 5 m3 na dobę i
- o ile nie oddziałuje się przez to na grunty sąsiadów (np. nie spowoduje osuszenia lub zalania nienależącej do gospodarstwa działki): zatrzymywanie wody w rowach, spowalnianie odpływu wody z drenów, przechwytywanie za pomocą melioracji wód opadowych lub roztopowych.
Pozwolenia wodnoprawne – kto wydaje i na jaki okres?
Pozwolenie wodnoprawne oraz zgłoszenie wodnoprawne są wydawane przez PGW Wody Polskie. Wniosek o pozwolenie wodnoprawne wraz z wymaganymi dokumentami można złożyć listownie lub osobiście w lokalnej siedzibie nadzoru wodnego, zarządu zlewni lub regionalnego zarządu gospodarki wodnej [3].
Zwykle pozwolenia wodnoprawne są wydawane na czas określony nie dłuższy niż 30 lat. Wyjątki są dwa. Pierwszy to maksymalnie dziesięcioletni okres ważności pozwolenia na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi. Drugi to inwestycje wodne, dla których w ogóle nie określa się czasu obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego. Dotyczy to pozwoleń wodnoprawnych, np. na wykonanie urządzeń wodnych albo na przeprowadzanie robót, które zmniejszają retencję terenową.
Warto pamiętać, że pozwolenie wodnoprawne może wygasnąć nawet przed okresem, na które było wydane. Dzieje się to wtedy, gdy nie nastąpi realizacja danej inwestycji wodnej w terminie 3 lat od wydania pozwolenia.
Okres pozwolenia wodnoprawnego można wydłużyć składając odpowiedni wniosek 90 dni przed wygaśnięciem jego obowiązywania [4].
Źródła:
[1] https://samorzad.pap.pl/kategoria/prawo/jednolity-tekst-ustawy-prawo-wodne-dokument
[2] https://www.farmer.pl/finanse/jakie-inwestycje-bez-zgloszenia-i-pozwolenia-wodnoprawnego,97608.html
[3] https://wody.gov.pl/index.php/pozwolenie-wodnoprawne
[4] https://www.farmer.pl/finanse/jak-dlugo-wazne-jest-pozwolenie-wodnoprawne,118167.html