21.03.2023
Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych
Od początku roku retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych (TUZ) jest kolejnym dostępnym dla rolników sposobem na zwiększenie sumy dopłat bezpośrednich. Jaką wysokość płatności przewidziano i jakie są warunki jej otrzymania? Kiedy i jak wnioskować o dopłatę? Odpowiadamy!
Jakie są cele retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych?
Potrzeba retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych wynika z faktu, że Polska ma małe zasoby wodne, nierówny rozkład opadów w ciągu roku oraz niewielką pojemność zbiorników retencyjnych [1]. Już teraz te trzy czynniki są przyczyną corocznych strat w rolnictwie. Niestety będą one coraz dotkliwsze, ponieważ według prognoz częstotliwość i intensywność susz wzrośnie.
Zwiększenie retencji wody staje się więc warunkiem niezbędnym dla utrzymania zyskowności rolnictwa [1].
Co obejmuje ekoschemat „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych”?
Od 2023 roku wysokość otrzymywanych dopłat bezpośrednich można podnieść przez dobrowolne przystąpienie do wybranych ekoschematów Krajowego Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027. Jednym z nich jest ekoschemat „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych”.
Interwencja ta wpisuje się w strategię adaptacji polskiego rolnictwa do zmian klimatu, w tym do nawracających susz i coraz częstszych gwałtownych zjawisk pogodowych. Jej celem jest zwiększenie skali magazynowania wody na trwałych użytkach zielonych oraz ograniczenie na tych obszarach rozkładu materii organicznej [1].
W Krajowym Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 przewidziano dopłaty bezpośrednie dla ok. 315 tys. ha tych gruntów TUZ, które są objęte podstawowym wsparciem dochodów oraz w danym roku uległy zalaniu lub podtopieniu [1].
Jakie dopłaty bezpośrednie należą się za zalania i podtopienia trwałych użytków zielonych?
Uznaje się, że trwały użytek zielony został zalany lub podtopiony, jeżeli profil glebowy został wysycony wodą przynajmniej w 80% przez przynajmniej 12 kolejnych dni w okresie od 1 maja do 30 września [2]. Weryfikacji tego zjawiska będzie służyć monitoring satelitarny prowadzony przez IUNG [4].
Szacowana wysokość rocznych dopłat bezpośrednich ma wynosić 63,15 euro za 1 hektar zalanych lub podtopionych trwałych użytków zielonych [2]. Jeżeli płatności z tego ekoschematu będą przysługiwały większej niż zakładano liczbie hektarów TUZ, stawka może zostać obniżona do wysokości 44,20 euro/ha [6]. Kwoty te wyliczono tak, aby rekompensowały rolnikom utracone wskutek zalania plony [1].
Możliwość składania wniosków w aplikacji eWniosekplus rozpocznie się 15 marca, a zakończy nie wcześniej niż 15 maja 2023 roku [5].
Jakie są warunki otrzymania dopłat bezpośrednich za retencjonowanie wody na TUZ?
Dopłaty bezpośrednie za retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych będą ograniczone do gruntów, na których są prowadzone równolegle także inne zobowiązania [3]. Należą do nich [1]:
- Pakiety przyrodnicze 4 i 5 na rzecz zachowania cennych siedlisk zagrożonych ptaków i cennych siedlisk przyrodniczych (poza wariantami 4.3 i 5.3 dotyczącymi muraw) PROW 2014-2020 i analogicznych pakietów KPS 2023-2027.
- Ekoschemat „Rolnictwo węglowe” w ramach interwencji „Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt” lub interwencji „Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000”.
- Interwencja „Rolnictwo ekologiczne”.
Ekoschemat „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych” można łączyć na tym samym obszarze z ekoschematem „Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia GO i TUZ” [8].
Co ważne, aby otrzymać dopłaty bezpośrednie z ekoschematów, nie trzeba przygotowywać planu wieloletniego, który był wymagany przy poprzednich płatnościach rolno-środowiskowych [7].
Pamiętajmy też, że do uzyskania jakichkolwiek dopłat bezpośrednich z ekoschematów konieczne jest spełnianie norm dobrej kultury rolnej. Więcej na ten temat: Zmiany w dopłatach bezpośrednich – zaostrzone normy dobrej kultury rolnej (i-rolnik.pl).
Więcej o retencjonowaniu wody w rolnictwie:
Racjonalne gospodarowanie wodą w rolnictwie (i-rolnik.pl),
Przeciwdziałanie suszy, czyli gospodarowanie wodami w rolnictwie (i-rolnik.pl)
Więcej na temat dopłat bezpośrednich z ekoschematów:
Nowe dopłaty dla rolników za praktyki rolnictwa węglowego (i-rolnik.pl)
Dobrostan bydła – dopłaty za dobrostan zwierząt wyższe nawet o 100% (i-rolnik.pl)
Hodowla świń – dopłaty do dobrostanu zwierząt (i-rolnik.pl)
Źródła:
[1] https://www.gov.pl/web/rolnictwo/plan-strategiczny-dla-wspolnej-polityki-rolnej-na-lata–2023-2027
[2] https://wiescirolnicze.pl/ekoschemat-retencjonowanie-wody-na-trwalych-uzytkach-zielonych-omawiamy/
[4] https://agrarlex.pl/artykuly/zarzadzanie/doplaty-bezposrednie-2023-jak-beda-wygladaly-ekoschematy
[6] https://polskarola.pl/rolnictwo/ekoschemat-retencjonowanie-wody-na-trwalych-uzytkach-zielonych/
