Światowy rynek żywności a wojna na Ukrainie

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, jak zresztą każdy konflikt w zglobalizowanym świecie, ma wpływ na wiele innych państw. Wojna to nie tylko zniszczona ukraińska infrastruktura, śmierć wielu ludzi – to również obawa innych krajów o wyżywienie swojej populacji. W końcu Ukraina to jeden ze znaczących eksporterów produktów rolnych i gorsze zbiory w tamtych rejonach mogą oznaczać dla wielu konieczność poszukiwania nowych źródeł zaopatrzenia.

Pozycja Ukrainy w światowym rolnictwie

Nasz wschodni sąsiad często jest określany mianem spichlerza. Określenie to nie jest bezpodstawne – wystarczy spojrzeć na to, na jak wysokich pozycjach lokuje się Ukraina w zakresie produkcji rolnej.

Ukraina, według danych FAO, w 2020 roku była znaczącym graczem w zakresie produkcji:

• nasion słonecznika – 2 miejsce,
• gryki – 3 miejsce,
• dyni – 3 miejsce,
• ziemniaków – 3 miejsce,
• kukurydzy – 5 miejsce,
• kapusty – 5 miejsce,
• marchwi – 5 miejsce,
• ogórków i korniszonów – 6 miejsce,
• czosnku – 7 miejsce,
• rzepaku – 8 miejsce,
• żyta – 8 miejsce,
• pszenicy – 8 miejsce,
• buraków cukrowych – 9 miejsce,
• jęczmienia – 9 miejsce.

Szczególnie istotna jest pozycja Ukrainy na światowym rynku zbóż. Wiele krajów zaopatruje się w te dobra u naszego wschodniego sąsiada.

Importerzy zbóż z Ukrainy

Powody do niepokoju mogą mieć kraje, które w największym stopniu bazują na współpracy z Kijowem. Oto lista państw, które są najbardziej uzależnione od importu ukraińskich zbóż – wraz ze wskazaniem udziału, jaki stanowią one w imporcie danego kraju (dane ITC/Trade Map, 2020):

• Libia – 48 proc.,
• Tunezja – 41,8 proc.,
• Pakistan – 40,1 proc.,
• Liban – 38,6 proc.,
• Egipt – 25,6 proc.,
• Indonezja – 23,5 proc.,
• Chiny – 20 proc.,
• Hiszpania 20 proc.,
• Holandia – 20 proc.,
• Bangladesz – 18,6 proc.,
• Portugalia – 15,8 proc.,
• Korea Południowa – 13,3 proc.,
• Maroko – 12,6 proc.,
• Jemen – 12,2 proc.,
• Turcja – 11,6 proc.,
• Włochy – 6 proc.,
• Algieria – 5,6 proc.

Warto zwrócić szczególną uwagę na kraje mocno zaludnione (Chiny, Indonezja, Bangladesz, Pakistan), w których import ukraiński odgrywają znaczącą rolę. Tam uzupełnienie braków może być nie lada wyzwaniem z uwagi na spore zapotrzebowanie rynku na te dobra.

Niższe zbiory na Ukrainie mogą powodować także wzrost cen – z uwagi na niedobór tych dóbr na światowych rynkach.

Rolnictwo rosyjskie

Nie należy również zapominać o rolnictwie rosyjskiego agresora. Rosja również należy do wiodących graczy na światowym rynku – np. w zakresie produkcji:

• buraków cukrowych – 1 miejsce,
• gryki – 1 miejsce,
• jęczmienia – 1 miejsce,
• nasion słonecznika – 1 miejsce,
• owsa – 2 miejsce,
• kapusty – 3 miejsce,
• pszenicy – 3 miejsce,
• ziemniaków – 4 miejsce.

Wojenna zawierucha może nie mieć wpływu na wielkość produkcji rosyjskich rolników. Moskwa może nie być natomiast skłonna do tego, aby handlować z krajami nieprzyjaznymi, nakładającymi sankcje na rosyjską gospodarkę.

Wysokie ceny, widmo głodu

Starcie dwóch istotnych graczy na światowym rynku rolnym może więc nieść ze sobą wiele negatywnych konsekwencji – zarówno w zakresie cen, jak i samej dostępności żywności. Całkiem możliwe, że w niektórych miejscach naszego globu problem niedożywienia jeszcze się nasili albo pojawi na nowo.

Źródło: konkret24, FAO

Zdjęcie: ilonamaksimova13 / pixabay