Ciekawostki o truskawkach

Truskawki często w ostatnich dniach goszczą na naszych stołach. Co warto o nich wiedzieć?

Pochodzenie truskawek

Truskawki pochodzą… od poziomki. Najpopularniejsza odmiana tego owocu (Fragaria ananassa) powstała ze związku poziomki wirginijskiej (Fragaria virginiana) z poziomką chilisjką (Fragaria chiloensis). Rodzice więc truskawki pochodzili z dwóch Ameryk – Północnej i Południowej. Truskawka jest więc owocem miłości (a w zasadzie prób krzyżowania), która wzniosła ponad granice kontynentów. Żeby natomiast było jeszcze ciekawiej, to tego połączenia dokonano… we francuskiej Bretanii w XVIII w.

Samo zaś słowo „truskawka” pochodzi od staropolskiego „truskać” – to inne określenie na „łamać się”. Polska nazwa odnosi się do delikatności i łamliwości pędów tych owoców.

Poziomka i truskawka jako synonimy

W zasadzie do XX wieku zamiennie stosowano słowa „poziomka” i „truskawka”. W niektórych słownikach, przy haśle „truskawka” odsyłano czytelnika do hasła „poziomka”. Jakie to było szczęście, że słowa te nie dzieli przepaść „stronnicowa” w słowniku, bo ci bardziej leniwi mogliby nie dowiedzieć się, czym tak naprawdę jest truskawka.

Zmiana nastąpiła w momencie, gdy uprawa truskawki się rozpowszechniła i konieczne było już rozróżnienie między tymi owocami. Wtedy poziomki i truskawki przestały być synonimami.

Truskawka niczym kawior

Truskawka, towar dziś tak powszechny, że można go kupić w trakcie seoznu prawie przy każdym przejściu dla pieszych, kiedyś była prawdziwym rarytasem. Do początku XX wieku, gdy nie znano jeszcze wielkich chłodni, truskawka znajdowała się na stołach najbogatszych przedstawicieli społeczeństwa – była jak swego czasu kawior albo inne wykwintne smakołyki. I albo wszyscy staliśmy się bogaci, albo truskawka stała się powszechna – w każdym razie owoc ten jest stałym elementem polskiego jadłospisu w okresie letnim.

Kaszubska, czyli chroniona

W 2009 roku truskawka kaszubska została wpisana do unijnego rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych. Jest traktowana jako tradycyjny produkt województwa pomorskiego. W odróżnieniu od innych odmian, ze względu na warunki dojrzewania i specyficzny mikroklimat Pojezierza Kaszubskiego, charakteryzuje się większą zawartością cukru w owocach. Jest idealna do przetworów, jogurtów bądź bezpośredniej konsumpcji. Jak widać, Kaszubi nie tylko swój język, ale truskawki też mają.

Co ma w sobie truskawka

Cześć rodziców odkryła, że truskawki mają moc przyciągania do siebie dzieci. Naukowo nie zostało to jeszcze potwierdzone. Wiemy jednak, że truskawka jest bogata w wartości odżywcze. Oto, co mają do zaoferowania truskawki:

• witaminy A, C, E, K, z grupy B,
• sód,
• potas,
• wapń,
• fosfor,
• błonnik pokarmowy,
• węglowodany (łatwo przyswajalne),
• polifenole.

Co ciekawe, truskawki zawierają więcej witaminy C niż owoce cytrusowe. Dla wielu może być to zaskoczeniem, przecież owoce na literę „c” powinny zawierać najwięcej tej witaminy!

Warto w tym miejscu dodać, że dieta bogata w truskawki może zapobiegać zakrzepom, miażdżycy, reakcjom alergennym oraz obniżać poziom cholesterolu.

Truskawka na…

Zamiłowanie do truskawek jest tak popularne, że niektórzy popełniają ciekawe przejęzyczenia. Podczas komentowania jednego z piłkarskich meczów Tomasz Hajto, były reprezentant Polski, użył sformułowania „truskawka na torcie”. Zastąpił tym samym nielubianą przez wielu wisienkę, która do najsłodszych owoców zdecydowanie nie należy.

Tenis i truskawki

Wimbledon to jedna z największych tenisowych imprez na świecie. Tradycja w nim to rzecz święta, widać to na każdym kroku. Truskawki są jednym z symboli tej imprezy. Niektórzy podają, że już w 1877 roku, kiedy odbyły się pierwsze zawody, doradca króla Henryka VIII poczęstował swoich gości na uczcie tymi owocami i było to początkiem „truskawkowej” tradycji.

Inne wersje mówią o tym, że sezon truskawkowy zgrywa się z czasem trwania imprezy (słowo zgrywa chyba jest tutaj kluczowe).

W każdym razie od 1953 roku zawodnicy delektują się tymi owocami. W 1970 roku do truskawek dodano słodką i gęstą polewę. Przykładowo, kilka lat temu, w 2014 roku przygotowano do sprzedaży 112 tys. opakowań z truskawkami.

Być może towarzystwo truskawek (choć angielskich) pomoże Idze Świątek podczas rozpoczynających się zawodów 27 czerwca.

Kąpiel truskawkowa

O dziwne pomysły można podejrzewać dzieci. O kąpiel w czymś innym niż woda Kleopatrę, która według legend lubiła marnotrawić kozie mleko w celu utrzymania higieny. Zarówno dzieci, jak i Kleopatrę, chciała jednak przebić Madame Tallien. Ta francuska arystokratka kąpała się w soku ze świeżych truskawek. Cóż za marnotrawstwo!

Muzeum w Belgii

Na terenie Belgii znajduje się muzeum truskawek – Musée de la Fraise. Są tam wiekowe zdjęcia zbieraczy truskawek, można też kupić truskawkowe rarytasy, na przykład piwo o smaku tych owoców. Świeżych truskawek zapewne się tam nie wystawia, aby nie wodzić na pokuszenie zwiedzających.

Truskawki dla nowożeńców

Wielu twierdzi, że truskawki stanowią znakomity afrodyzjak i wpływają na zwiększenie libido. Tacy Francuzi na przykład serwowali młodym małżonkom na śniadanie właśnie zupę z truskawek. Francuzi więc, być może z oszczędności, zrezygnowali z „miodowego miesiąca” na rzecz „truskawkowego śniadania”. Było na pewno krócej, ale czy taniej – nie wiemy po ile „chodziły” wtedy truskawki, czy było po sezonie itd.

Uprawa truskawek w Polsce

Źródło: magazyn-kuchnia.pl, Polish Food (wiosna 2022), sport.radiozet.pl, przeglądsportowy.onet.pl, sport.tvp.pl, gazetalubuska.pl

Zdjęcie: croisy / pixabay