16.01.2024
Biogazownia rolnicza – jak wygląda rynek w Polsce? Perspektywy i dofinansowania
Rynek biogazowni rolniczych jest w Polsce na początkowym etapie rozwoju. Artykuł dostarcza wiedzy, jakie są jego perspektywy i w jaki sposób może być dofinansowywana budowa biogazowni. Warto przeczytać i skorzystać z otwierających się możliwości!
Stan rynku biogazowni w Polsce i w Niemczech
W listopadzie 2023 roku w rejestrze prowadzonym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa znajdowało się 136 podmiotów prowadzących biogazownie rolnicze w 153 lokalizacjach [1]. Łączna wydajność wszystkich biogazowni rolniczych w Polsce wynosiła około 0,63 mld m3 biogazu rocznie, a moc generatorów energii elektrycznej zainstalowanych w biogazowniach rolniczych sięgnęła około 155 MW.
Dla porównania w Niemczech na koniec 2022 roku liczba biogazowni (nie tylko rolniczych) wynosiła około 9900, a moc zainstalowanych w nich generatorów energii elektrycznej szacuje się na 5895 MW [2]. Niemieckie biogazownie wytworzyły w sumie około 9,13 mld m3 biogazu, z czego aż 70% pochodziło z biogazowni rolniczych [3].
Perspektywy dla rynku biogazowni
Porównanie rynku biogazowni w Niemczech i w Polsce pokazuje, jak wielki jest potencjał rozwoju biogazowni w naszym kraju. Do wyobraźni przemawia szczególnie wartość obrotów sektora biogazu w Niemczech, która w roku 2022 osiągnęła ponad 13 mld euro.
Dalszy rozwój rynku biogazowni będzie napędzany w całej Unii Europejskiej, w tym w Polsce, czterema silnikami:
- wymogami bezpieczeństwa energetycznego, w tym koniecznością uniezależnienia od gazu ziemnego z Rosji [4][5];
- zaleceniami polityki klimatycznej UE w zakresie odejścia od paliw kopalnych [6]. Dla przykładu zgodnie z planami produkcja biometanu na terenie UE ma wzrosnąć z 3 mld m3 w roku 2020 do 35 mld m3 w roku 2030 [7];
- wskazaniami polityki proekologicznej UE odnośnie do redukcji obciążenia środowiska odpadami z produkcji rolnej, a te są surowcem dla biogazowni rolniczych [8];
- korzyściami ekonomicznymi, jakie daje biogazownia, czyli uwolnienie się od kosztów zakupu energii elektrycznej, możliwość sprzedaży nadwyżek energii po stabilnej, opłacalnej cenie oraz dofinansowania budowy biogazowni [9].
Budowa biogazowni – dofinansowanie z programu „Energia dla Wsi” 2022-2030
Budowa biogazowni może być dofinansowana m. in. z Funduszu Modernizacyjnego, który jest źródłem środków dla trwającego w latach 2022-2030 programu „Energia dla Wsi”. Program ten jest prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
Program „Energia dla Wsi” oferuje dofinansowanie przeróżnych instalacji energetycznych OZE i skierowany jest do dwóch grup beneficjentów [10]:
- rolników (min. okres prowadzenia działalności rolniczej to 12 miesięcy) [11];
- spółdzielni energetycznych, w tym także jej członków oraz nowo powstających spółdzielni energetycznych.
Budżet programu został zwiększony ze 100 mln do 1 mld zł (525 mln zł na pożyczki i 485 zł na dotacje) [11].
Jeżeli chodzi o biogaz, program „Energia dla Wsi” oferuje dofinansowanie budowy biogazowni rolniczych w warunkach wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej między 10 kW a 1 MW oraz cieplnej między 30 kW a 3 MW [11]. Wsparcie ma formę:
- pożyczki do 100% kosztów kwalifikowanych w kwocie do 25 mln na jednego beneficjenta;
- dotacji do 65% kosztów kwalifikowanych w kwocie do 20 mln na jednego beneficjenta.
Uwaga: do kosztów kwalifikowanych można zaliczyć koszty przygotowania inwestycji, ale nie powinny one przekroczyć 10% całości kosztów kwalifikowanych [11].
W 2024 roku nabór wniosków na dofinansowanie z programu „Energia dla Wsi” 2022-2030 będzie trwał do 29 lutego 2024 roku lub do wyczerpania środków [11]. Wnioski mają mieć formę elektroniczną i powinny być składane przez platformę Generator wniosków o dofinansowanie (nfosigw.gov.pl).
Więcej na temat biogazowni rolniczych:
Źródła:
[1] https://www.gov.pl/attachment/f1409c34-4778-4d43-9766-cff7f9f40317
[3] https://www.europeanbiogas.eu/wp-content/uploads/2020/11/Biogas-Report-2020-EBA-Bioenergy-Europe.pdf
[4]https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2022/729281/EPRS_ATA%282022%29729281_EN.pdf
[5] https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/ATAG/2022/729281/EPRS_ATA%282022%29729281_PL.pdf
[6] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52018DC0773
[11] https://www.gov.pl/web/nfosigw/nabor-wnioskow-2023-energia-dla-wsi
