Zdrowie konia – jak zadbać o żywienie, cz. 3. Analiza weendeńska pasz

Czym jest pasza?

Zacznijmy od początku. Definicję paszy przytaczaliśmy w poprzednim artykule (Zdrowie konia – jak zadbać o żywienie, cz. 2 Pasze) więc dziś w skrócie. Pasza to materiał pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub mineralnego, który zawiera składniki pokarmowe przyswajalne dla zwierząt i jest stosowany w żywieniu zwierząt gospodarskich.

Analiza weendeńska (analiza podstawowa) to chemiczna analiza składników pokarmowych w paszy, która umożliwia oznaczenie jej pięciu składników: suchej masy, popiołu surowego, białka surowego, tłuszczu surowego i włókna surowego. Metoda, mimo że została opracowana XIX w. przez Henneberga i Stohmanna, w Zakładzie Doświadczalnym w Weende koło Getyngi (stąd nazwa), stanowi nadal podstawę dla współczesnych systemów oceny wartości pasz. Wynikiem analizy weendeńskiej jest uzyskanie informacji o składnikach pokarmowych, które znajdą się w przewodzie pokarmowym zwierzęcia.

Analiza weendeńska pasz

Wpływ czynników na wyniki produkcyjne zwierząt

Po co ta cała analiza? Ponieważ szacuje się, że aż 65% wpływu na wyniki produkcyjne zwierząt, mają czynniki żywieniowe. Wartość pokarmowa, zapotrzebowanie pokarmowe, jakość pasz – tylko z wiedzą na ten temat hodowca jest w stanie przygotować zbilansowany program karmienia koni (i innych zwierząt), by ich potrzeby żywieniowe były jak najlepiej zaspokojone.

A pozostałe 35%?

To czynniki genetyczne ~25% i czynniki zootechniczne ~10%.

Rola związków chemicznych w organizmie

• Substancje energetyczne:

– węglowodany (włókno surowe i związki bezazotowe wyciągowe),

– tłuszcze.

• Substancje budulcowe:

– białko,

– makroelementy (wapń Ca, fosfor F, chlor Cl, sód N, potas K, Magnez Mg, Siarka S). Wapń i fosfor biorą udział w krzepnięciu krwi, przemianach energetycznych mięśni. Chlor, sód, potas – odgrywają decydującą rolę w utrzymaniu prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej. Zapotrzebowanie na te pierwiastki wzrasta wraz ze wzmożoną potliwością konia.

• substancje regulujące:

– mikroelementy (kobalt Co, miedź Cu, cynk Zn, mangan Mn, żelazo Fe, fluor F, jod I, selen Se, chrom Cr). Miedź, cynk i magnez wpływają na wytworzenie prawidłowej puszki kopytowej;

– witaminy – substancje organiczne nie będące źródłem energii ani materiałem budulcowym, a niezbędne w małych ilościach dla prawidłowego przebiegu procesów zachodzących w organizmie. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K. Witaminy nierozpuszczalne w tłuszczach: B₁, B₂, B₆, C, kwas nikotynowy, kwas pantotenowy.

W żywieniu koni najważniejszą rolę odgrywają witaminy:

– E – duże stężenie tej witaminy znajduje się w zielonce z traw. Zalecana jest suplementacja – 1 000 jm/dzień.

– z grupy B – wytwarzane są w jelicie cienkim konia przy udziale bakterii. Suplementację tych witamin przeprowadza się podając koniom dodatek drożdży do paszy.

– C – wytwarzana jest w wątrobie. Suplementacja zalecania jest koniom karmionym wyłącznie sianem.

Rola wody w organizmie

Woda dla koni, jak i dla wszystkich organizmów żywych, jest niezbędna do prawidłowego rozwoju, zachowania zdrowia i dobrej kondycji. Dlaczego?

– Bierze udział w procesach wchłaniania z jelit,

– odżywia komórki całego organizmu,

– jest środowiskiem dla wszelkich reakcji chemicznych związanych z metabolizmem,

– bierze udział w regulacji ciepłoty ciała,

– jest rozpuszczalnikiem substancji dostarczanych do organizmu,

– bierze udział w reakcjach biochemicznych,

– bierze udział w wytwarzaniu enzymów,

– zwilża błony śluzowe oraz gałki oczne.

Konie powinny pobierać 2-3 l wody/kg masy ciała.

Na zakończenie

Żywienie jest jednym z najważniejszych elementów opieki nad koniem. Wpływa na jego zdrowie, zachowanie oraz wygląd. Koń koniowi nierówny, dlatego rodzaj i ilość podawanej paszy powinny być dostosowane do rasy, wieku, charakteru, wzrostu, masy ciała i rodzaju codziennej aktywności podejmowanej przez konia. Trzeba też pamiętać o specyficznej budowie układu pokarmowego konia i jego stosunkowo małym, jednokomorowym żołądku z ograniczoną przestrzenią do przechowywania treści pokarmowej. Stąd tak istotne jest zapewnienie koniom stałego dostępu do paszy objętościowej. Jeżeli niemożliwy jest ich kilkugodzinny pobyt na pastwisku i pobranie zielonki, zapewnijmy im przynajmniej swobodny dostęp do podstawowej paszy objętościowej suchej jaką jest siano. O rodzajach pasz możecie Państwo przeczytać tutaj >

Bibliografia:

„Żywienie zwierząt i paszoznawstwo”, opracowanie zbiorowe

„Żywienie koni” webinar organizowany przez Animalia Szkolenia, prowadzony przez Sylwię Marchewkę

https://www.sano.pl/Rolnictwo/Analiza%20weende%C5%84ska – dostęp 23.11.2020 r.

O żywieniu koni przeczytaj jeszcze:

Zdrowie konia – jak zadbać o żywienie, cz. 1

Zdrowie konia – jak zadbać o żywienie, cz. 2, Pasze