Wścieklizna – groźna wczoraj, groźna i dziś
Rocznie na świecie ok. 60 tys. osób umiera z powodu wścieklizny – główne na kontynencie azjatyckim i afrykańskim. Stanowi poważne zagrożenie i warto wiedzieć, w jaki sposób należy się zachować, gdy na przykład spotkamy potencjalnie zarażone wścieklizną zwierzę albo gdy hodowane przez nas bydło zacznie się dziwnie zachowywać.
Wścieklizna – podstawowe informacje
Wścieklizna jest niebezpieczna dla wszystkich ssaków – również dla ludzi. Jest wirusową chorobą zakaźną, która za cel ataku przyjmuje sobie centralny układ nerwowy. Wirus wścieklizny nie lubi wysokich temperatur, bardzo dobrze natomiast radzi sobie, gdy jest zimno.
W jaki sposób przenosi się ten wirus? Najczęściej poprzez kontakt śliny zakażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą, czyli przez pogryzienie. Są też jednak inne możliwości zakażenia – może dojść do niego drogą aerogenną, dospojówkową lub w sytuacji transplantacji narządów.
Okres inkubacji wirusa jest różny, może wynosić od kilku dni do nawet 7 lat. Przyjmuje się, że w przypadku małych zwierząt (np. psy, koty, świnie) jest to okres do 90 dni, u większych natomiast (konie, bydło) do 180 dni.
Co robić w przypadku ugryzienia
Tutaj nie ma zaskoczenia co do sposobu postępowania. Jeśli pogryzie nas zwierzę, które prawdopodobnie jest zakażone, to najszybciej jak się da przemywamy ranę wodą i mydłem, a następnie kierujemy się do lekarza. Do powiatowego lekarza weterynarii należy się zgłosić wówczas, gdy pogryzienie było dziełem dzikiego zwierzęcia albo zwierzęcia domowego (w tym drugim przypadku tylko wtedy, gdy to pogryzienie było w jakiś sposób podejrzane, wzbudziło nasz niepokój).
Objawy wścieklizny u zwierząt gospodarskich
Objawy wścieklizny są różne w zależności od gatunku zwierzęcia. Jak wyglądają one w przypadku najczęściej hodowanych zwierząt?
Bydło – najczęstsze objawy to niestrawność, obniżone łaknienie, wzdęcia, zaparcia, biegunki, drgawki niektórych grup mięśni, ślinotok, długie ryczenie, parcie na przeszkody, objawy charakterystyczne dla rui, dziwne położenie głowy albo ogona, ogólna chwiejność, porażenia kończyn tylnych.
Świnie – lękliwość, ochrypłe chrząkanie, kurczowe ruchy głowy, gryzienie ściółki.
Owce i kozy – niepokój, ochrypłe beczenie, wzmożony popęd płciowy, nagłe upadki.
Konie – wpadanie na ściany, drgawki mięśniowe, częste oddawanie moczy, drgawki mięśniowe.
Dzikie zwierzęta ze wścieklizną – jak się zachowują
Dzikie zwierzęta przede wszystkim przestają się bać. Wścieklizna pozbawia je wrodzonego lęku. Są bardziej agresywne niż zazwyczaj, co oznacza, że mają większą skłonność do ataku na zwierzęta gospodarskie lub ludzi. Rolnicy powinni zachować więc być uważni, gdy w obrębie gospodarstwa zaczynają kręcić się zwierzęta, które do tej pory omijały je szerokim łukiem.
Moje zwierzę dziwnie się zachowuje, znalazłem martwego lisa
Jeśli masz podejrzenia, widzisz niepokojące objawy u swych zwierząt, to nie zwlekaj – zgłoś się do powiatowego lekarza weterynarii. Podobnie zadziałaj, jeśli znajdziesz jakieś martwe zwierzę niedaleko swojej posesji – np. lisa lub nietoperza. Oczywiście unikaj kontaktu z martwym bądź podejrzanym zwierzęciem.
Działania prewencyjne
Jednym z największych roznosicieli wścieklizny w Polsce jest lis rudy – z tego powodu prowadzi się akcje szczepienia tych zwierząt żyjących na wolności. Szczepionka jest doustna, podrzucana w przynęcie. Dystrybuuje się ją za pomocą samolotów lub helikopterów, w niektórych sytuacjach wykłada się ją po prostu ręcznie.
Ważnym działaniem prewencyjnym jest także szczepienie zwierząt żyjących blisko ludzi. Obowiązkowi szczepienia podlegają psy, które ukończyły 3 miesiąc życia. Na obszarach szczególnie narażonych na pojawienie się wścieklizny zaleca się także szczepienie kotów oraz zwierząt gospodarskich – jeśli mogą one mieć potencjalną styczność z dzikimi zwierzętami (np. kunami, lisami).
Źródło: Biuletyn Informacyjny MRiRW, Główny Inspektorat Weterynarii
