Tarpan – niedoszłe auto dla rolnika

Komunistyczni dygnitarze miewali ciekawe pomysły. Ot, na przykład, stwierdzili, że trzeba stworzyć samochód dla rolnika. I tym samochodem miał być Tarpan.

Na przełomie lat 60. i 70. dynamicznie rozwijał się polski przemysł motoryzacyjny – kierownictwo partyjne pod wodzą Edwarda Gierka bardzo sprzyjało tej gałęzi przemysłu. Pojawiła się koncepcja stworzenia samochodu dla rolnika – pomysł podchwycili działacze z Poznania.

Oto krótka historia tego pojazdu.

1971 – pierwsze prototypy Tarpana

Na VI Zjeździe Partii zaprezentowano pierwsze prototypy pojazdów – Warta oraz Tarpan.

1972 – kolejne prototypy i wybranie nazwy

Na dożynkach w Myślęcinku (okolice Bydgoszczy) pokazano publice dwa nowe pojazdy – Warta-2. Jeden z nich został skonstruowany w ciekawy sposób – dzięki przesuwnej ścianie można było zmniejszyć liczbę miejsc z 6 do 3 i jednocześnie zwiększyć ładowność pojazdu. Tę wersję przyjęto ostatecznie do produkcji, za którą miały odpowiadać Wielkopolskie Zakłady Naprawy Samochodów, mające swą siedzibę w Poznaniu. Postanowiono zmienić nazwę samochodu na Tarpan (rasa polskiego, wytrzymałego konia).

1973 – ćwierć tysiąca Tarpanów

Do końca tego roku wyprodukowano 250 sztuk Tarpanów 233.

1974 – produkcja Tarpanów rusza pełną parą

Zakład w Poznaniu zwiększył swoją moc – naprawę samochodów przeniesiono do innych miejscowości, dzięki czemu produkcja Tarpanów mogła ruszyć pełną parą. Do końca roku powstały 1582 samochody. Należy zaznaczyć, że produkcja tych aut była praktycznie ręczna, daleka od ówczesnych standardów branży motoryzacyjnej. Przez to wielu narzekało na bardzo słabe wykonanie.

1978 – powstanie Tarpana 234

Stworzono Tarpana 234 z napędem na dwie osie – ostatecznie jednak nie trafił on do produkcji.

1979 – Tarpan i papież, umowa z Fiatem

Wyprodukowano Tarpany, które później służyły dziennikarzom podczas pierwszej wizyty papieża Jana Pawła II w Polsce.

W tym też roku podpisano umowę z Fiatem, na którego licencji miano stworzyć lepszą wersję Tarpana. Niestety, ostatecznie nic z tego nie wyszło, choć Włosi zdążyli przygotować nawet prototyp nowego auta.

1983 – Tarpan trafia na czarną listę

Z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną Tarpan trafił na listę wyrobów, których produkcja miała zostać wstrzymana.

1986 – rozpoczęcie produkcji modelu 239D

Rozpoczęto produkcję Tarpana 239D, w którym zastosowano silnik marki Perkins – wykorzystywany m.in. w Ursusie C-360. Auto było jednak mało dynamiczne, skrzynia biegów źle dobrana. Jedynym plusem było to, że silnik zużywał mniej paliwa.

1988 – Tarpan Honker

Zmontowano pierwsze modele PW-2, zwane później Tarpan Honker. Był to samochód osobowo-terenowy, na Międzynarodowych Targach Poznańskich prezentowano go nawet w wersji z aluminiowymi felgami oraz z amerykańską wyciągarką. Poznaniacy chwalili się, że byli trzecim zakładem z bloku wschodniego, który wyprodukował tego typu pojazd.

Tarpan Murowana Goślina 2020 — Tarpan przyłapany na gorącym uczynku – jeszcze jeździ i służy! Murowana Goślina (2020)

Lata 90. – ostatnie sztuki zjeżdżają z taśmy produkcyjnej

W wyniku transformacji gospodarczej fabrykę częściowo wykupił niemiecki Volkswagen. Produkcję Honkerów przeniesiono do Lublina – zajęło się nią Daewoo Motor Polska. Ostatni Tarpan został wyprodukowany w 1994 roku.

Tarpan był pojazdem z ciekawymi rozwiązaniami (przesuwana ściana) – jednak o niskiej jakości wykonania. Miał być uniwersalnym samochodem dla rolnika, zarówno osobowym, jak i dostawczym. W kategorii dostawczych Tarpan przegrywał jednak z Żukiem lub Nysą, które to pojazdy charakteryzowały się dużo większą ładownością. Do kościoła rolnicy zaś woleli jeździć tradycyjną osobówką.

Tarpanowi nikt jednak nie odbierze jego miejsca w historii polskiej motoryzacji, a wielu pewnie będzie miło wspominać ten pick-up rodzimej produkcji.