09.03.2022
Ptasia grypa – zmiany w bioasekuracji
Na terenie Polski wciąż są identyfikowane nowe ogniska ptasiej grypy. Każdy, kto chce utrzymywać drób, ma obowiązek stosować się do wymogów bioasekuracji przed HPAI. Bioasekuracja dotyczy zarówno zakładów wylęgu drobiu, ferm zarejestrowanych i kontrolowanych przez inspekcję weterynaryjną jak i rolników z przyzagrodowym chowem drobiu oraz tych prowadzących rolnictwo ekologiczne.
Brak bioasekuracji to pewna katastrofa finansowa. Wykrycie wirusa ptasiej grypy oznacza bowiem wybicie i utylizację całego stada oraz wiele ograniczeń w sąsiadujących fermach lub gospodarstwach.
Specjaliści uznają bioasekurację za najskuteczniejszą ochronę gospodarstwa przed zawleczeniem drobnoustrojów chorobotwórczych, w tym przed wysoce zjadliwą ptasią grypą (wirus grupy A podtypu H5 i H7).
Mniejsze wymagania bioasekuracji dla chowu przyzagrodowego, większe dla komercyjnego
W rozporządzeniu MRiRW z 2017 roku w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków określono zasady, które obowiązują dla każdego rodzaju gospodarstwa, fermy lub wylęgarni niezależnie od celu produkcji drobiu (komercyjnego albo niekomercyjnego).
Projekt zmiany tego rozporządzenia ze stycznia 2022 roku zakłada podział zasad bioasekuracji na:
- wspólne zasady bioasekuracji przed HPAI – dla wszystkich gospodarstw utrzymujących drób;
- mniejsze wymagania bioasekuracji wobec gospodarstw, które utrzymują drób na użytek własny i nie prowadzą działalności nadzorowanej.
- podwyższone standardy bioasekuracji dla gospodarstw komercyjnych, czyli tych które prowadzą działalność nadzorowaną.
Podstawowa bioasekuracja przed ptasią grypą obowiązuje wszystkich
Jest bardzo prawdopodobne, że nowe zarządzenie z 2022 roku wejdzie w życie. Warto wiedzieć, czym się ono różni od tego z 2017 roku.
Zacznijmy od niezmienionych (lub zmienionych w niewielkim stopniu) wymagań wspólnych dla wszystkich utrzymujących drób.
Przede wszystkim, bez względu na to w jakiej liczbie i celu produkowany jest drób (komercyjnie albo na własny użytek) należy zgłosić do inspektoratu weterynarii miejsce jego utrzymywania.
Konieczne jest też spełnianie głównych zasad bioasekuracji, m.in.:
- zakaz używania do pojenia drobiu wody ze zbiorników, do których może mieć dostęp dzikie ptactwo, izolację drobiu od takich zbiorników oraz od dzikich ptaków;
- zakaz wnoszenia na teren gospodarstwa zwłok dzikich lub tusz łownych ptaków;
- nakaz zabezpieczenia paszy i ściółki przed dzikim ptactwem;
- nakaz zgłaszania do inspekcji weterynaryjnej wystąpienia objawów ptasiej grypy.
Nowe wymagania w projekcie rozporządzenia z 2022 dla chowu przyzagrodowego przewidują:
- nakaz izolacji drobiu od osób, które w ciągu ostatnich 48 godzin brały udział w polowaniu na ptaki łowne. W przepisach z 2017 roku okres ten wynosił 72 godziny;
- nakaz izolacji drobiu od dzikiego ptactwa nie dotyczy kaczek i gęsi;
- nakaz umieszczania gniazd drobiu w budynkach;
- nakaz codziennego przeglądu drobiu, w tym uzupełnianie dokumentacji ze szczególnym uwzględnieniem wpisów na temat „liczby padłych ptaków, spadku pobierania paszy, wody lub nieśności oraz wszelkich objawów klinicznych”;
Na tym kończy się lista zasad bioasekuracji dla chowu przyzagrodowego, zaplanowana w projekcie rozporządzenia z 2022 roku! Jest więc to wyraźne obniżenie wymagań dla niekomercyjnego utrzymywania drobiu.
Pozostałe wymagania bioasekuracji z 2017 roku w projekcie z 2022 mają dotyczyć tylko produkcji komercyjnej
Pozostałe zasady bioasekuracji z rozporządzenia z 2017 roku dotyczą wszystkich utrzymujących drób. W projekcie z 2022 roku mają one dotyczyć tylko działalności nadzorowanej, komercyjnej i często są bardziej rozbudowane niż w wersji z 2017 roku, np.:
- wyłożenie mat dezynfekcyjnych,
- stosowanie odzieży i obuwia ochronnego,
- mycie rąk przed wejściem do budynków inwentarskich,
- przed każdym użyciem oczyszczanie i odkażanie sprzętu i narzędzi używanych do obsługi drobiu.
Większe wymagania ochrony przed ptasią grypą dla działalności nadzorowanej w projekcie z 2022 roku
Dodatkowo projekt rozporządzenia z 2022 roku nakłada na działalność komercyjną nowe wymagania bioasekuracji przed ptasią grypą. Lista ich jest długa, wymieńmy więc tylko niektóre:
- dezynfekcja obuwia przed wejściem do budynków, w których utrzymywany jest drób,
- prowadzenie dokumentacji środków dezynfekcyjnych oraz czynności dezynfekcji, deratyzacji oraz przekazania padłych zwierząt do utylizacji,
- prowadzenie rejestru środków transportu: drobiu, jaj, paszy,
- posiadanie kontenera przeznaczonego na zwłoki drobiu, tylko do własnego użytku i z zabezpieczeniem przed „gryzoniami, zwierzętami domowymi i dzikimi”,
- posiadanie zapasu środków odkażających pozwalających na wykonywanie bieżącej dezynfekcję przez co najmniej 7 dni,
- wyznaczenie wydzielonego i niedostępnego dla osób nieupoważnionych miejsca przechowywania środków odkażających oraz produktów leczniczych weterynaryjnych.
Dodatkowe ochrona przed ptasią grypą przy 350 sztukach drobiu średnio rocznie
Dla gospodarstw utrzymujących więcej niż 350 sztuk drobiu średnio rocznie projekt z 2022 roku przewiduje wymóg posiadania specjalnego planu bioasekuracji. Powinien on obejmować m.in.: ustanowienie „czystych” i „brudnych” stref dla pracowników, procedury zwalczania szkodników, czyszczenia i dezynfekcji (w tym: pomieszczeń, środków transportu, sprzętu, urządzeń, higieny pracowników). Hodowcy powinni określić też zasady „dotyczące żywności dla pracowników mających kontakt z drobiem, paszami lub ściółką”. Projekt nowego rozporządzenia przewiduje też szkolenia personelu, audyty i samoocenę bioasekuracji.
Żródła:
Rozporządzenie z 2017 roku: https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2017.068.0000722,rozporzadzenie-ministra-rolnictwa-i-rozwoju-wsi-w-sprawie-zarzadzenia-srodkow-zwiazanych-z-wystapieniem-wysoce-zjadliwej-grypy-ptakow.html
Projekt rozporządzenia z 2022 roku:
1) Etap prac: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12355000/katalog/12845458#12845458
2) Treść, stan luty 2022: https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Flegislacja.rcl.gov.pl%2Fdocs%2F%2F509%2F12355000%2F12845458%2F12845459%2Fdokument538428.docx&wdOrigin=BROWSELINK
Ogniska ptasiej grypy: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/hpai
https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/zasady-ochrony-drobiu-przed-grypa-ptakow
https://ptasia-grypa.pl/bioasekuracja-a-ptasia-grypa/
https://www.agrofakt.pl/ptasia-grypa-w-2022-r-zmiany-w-zasadach-bioasekuracji-sprawdz/
