15.04.2024
ASF – sytuacja, przepisy i pomoc dla rolników 2024
Od 2014 roku ASF powoduje w Polsce istotne straty ekonomiczne i utrudnienia w prowadzeniu hodowli świń. Warto przeczytać, jaka jest skala problemu i czy są szanse na jego rozwiązanie. Jakie dofinansowanie mogą uzyskać rolnicy w związku z epidemią? Jakie są najnowsze zmiany prawne dotyczące hodowli świń?
Afrykański pomór świń w Polsce, Europie i na świecie
Afrykański pomór świń to potężny problem, który miał i wciąż ma ogromny wpływ na krajową branżę produkcji wieprzowiny. Tylko w latach 2013-2022 spowodował on zmniejszenie się pogłowia świń prawie o 1,4 mln sztuk [8]! Jak ASF wpłynie w najbliższych latach na polską hodowlą trzody chlewnej (10 mln świń i nieco ponad 50 tys. stad), dopiero się okaże [5]. Jednak po 10 latach walki z tym wirusem wiemy już, że stosowane zasady bioasekuracji nie są wystarczające. Co prawda zmniejszają one ryzyko zawleczenia wirusa do gospodarstwa, ale wciąż ono istnieje.
Tylko w 2023 roku zidentyfikowano w Polsce 30 ognisk ASF u trzody chlewnej oraz 2686 u dzików [4]. Co gorsza, w ostatnim roku Afrykański Pomór Świń rozszerzył swój zasięg na kolejne europejskie kraje: Bośnię i Hercegowinę, Chorwację, Grecję, Kosowo i Szwecję. Całościowo zaś liczba ognisk w stadach świń wzrosła w Europie do 4500 [7]. Problem obejmuje również większość krajów azjatyckich – na koniec 2023 roku pozostało już tylko kilka państw Azji i Pacyfiku wolnych od Afrykańskiego Pomoru Świń, w tym m. in. Japonia, Sri Lanka i Tajwan [7].
Obecnie wydaje się, że jedynym skutecznym sposobem na poradzenie sobie z wirusem będzie szczepionka. Prowadzone w Hiszpanii wstępne badania wykazały, że chroni ona przed zachorowaniem zarówno świnie jak i dziki [6]. Jeżeli kolejne badania potwierdzą skuteczność szczepionki, jest szansa na dopuszczenie jej na terenie Unii Europejskiej już w 2025 roku [6].
Pomoc dla hodowców świń 2024
W związku ze stratami, jakie corocznie ponoszą producenci trzody chlewnej, również w 2024 roku przewidziano finansową pomoc dla rolników, którzy w związku z wystąpieniem ASF poddali się zakazowi utrzymywania świń lub ich wprowadzania do gospodarstwa. Wysokość pomocy wynosi 1 zł pomnożone przez liczbę dni obowiązywania zakazu i średnią roczną liczbę świń [1]. Wnioski można składać osobiście do lokalnych biur ARiMR, w formie listownej, przez mObywatel lub ePUAP. W tych dwóch ostatnich przypadkach konieczne jest wskazanie biura ARiMR, które jest właściwe dla siedziby danej producenta świń. Nabór wniosków ma charakter ciągły, a pomoc będzie wypłacana do 15.01.2025 r. na podany przez rolnika rachunek bankowy [1].
Rolnicy prowadzący hodowlę świń mogą też otrzymać dofinansowanie z interwencji I.10.3 WPR 2023-2027 „Inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się Afrykańskiego Pomoru Świń”. W 2024 roku wnioski można składać wyłącznie przez PUE i jedynie w okresie od 27 czerwca do 02 sierpnia [2]. Maksymalna pomoc dla jednego beneficjenta wynosi 100 tys. zł i przeznaczona może być na inwestycje, które służą bioasekuracji. Przykładowo dofinansowanie można otrzymać na wykonanie ogrodzenia, przebudowę magazynu na słomę, zakup urządzeń do dezynfekcji. Dotacja ta ma formę refundacji części kosztów kwalifikowanych lub ryczałtu [3].
Reklama. Więcej animacji na i-Rolnik | Między nami maszynami
Zmiany prawne związane z ASF
Pojawienie się unijnego rozporządzenia 2023/594 powoduje zmiany w polskim prawodawstwie. Według projektu rozporządzenia rozszerzy się katalog sposobów ochrony gospodarstwa przed afrykańskim pomorem świń, zmianie ulegną zasady przemieszczania świń oraz znakowania wieprzowiny [5], w tym m.in.:
- dopuszczone będzie stosowanie innych urządzeń dezynfekcyjnych niż tylko maty;
- wprowadzony zostanie zakaz gromadzenia zwierząt w transporcie na obszarach, które są objęte ograniczeniami III ze względu na ASF;
- zmienią się kwestie dotyczące określania specjalnych znaków zdrowotnych w związku z ASF dla świeżej wieprzowiny i produktów mięsnych;
- zmienią się wymogi w sprawie posiadania świadectw zdrowia dla świń i produktów pochodzących od świń przemieszczanych w obrębie Polski.
Po więcej informacji na temat ASF warto sięgnąć do poniższych artykułów:
Hodowla świń a ASF – 3 korzystne zmiany w przepisach (i-rolnik.pl)
Źródła:
[1] https://www.gov.pl/web/arimr/asf—zaprzestanie-produkcji-2024
[3] https://www.gov.pl/web/arimr/ps-wpr-2023—2027-inwestycje-zapobiegajace-rozprzestrzenianiu-sie-asf
[4] https://pracodawcy.pl/wp-content/uploads/2024/02/projekt-MRiRW-zwalczanie-ASF.pdf
[5] https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//509/12381550/13034508/13034509/dokument655613.pdf
