Ćwikłowy, pastewny, cukrowy, botwinka – dzisiaj święto buraka!
Trochę historii
Pra, pra, pra, pradziadkiem buraka znanego nam dzisiaj, był burak morski. To z niego wyewoluował burak zwyczajny (Beta vulgaris), od którego pochodzą odmiany uprawne. Pierwsze wzmianki o burakach odnaleziono w prastarych pismach Babilonu – już około 800 lat p.n.e. W kulturze europejskiej pojawia się w greckiej literaturze w 420 r. p.n.e. – od tamtej pory warzywo wędrowało przez Rzym, Francję i Hiszpanię, aby do XV w. objąć swoim zasięgiem całą Europę. W Polsce warzywa te były znane już w Średniowieczu i wszystko wskazuje na to, że podawano je na królewskich stołach w czasach panowania Władysława Jagiełły. Pierwsza odnotowana polska plantacja została założona w roku 1820, w majątku Polaka Józefa hr. Mycielskiego, w miejscowości Gałowo, na terenie Wielkopolski. Po niedługim czasie buraki uprawiano już nie tylko na terenie Wielkopolski i Śląska, ale również na terenach będących pod zaborami: rosyjskim, austriackim i na Pomorzu.
Zdrowie przede wszystkim
Burak jest niskokaloryczny – 100 gramów to około 40 kcal. Warzywo zawiera tłuszcze, białko, węglowodany, błonnik, cukry, witaminy – A, B1, B2, B3, B6 i B9, C, E i K. Burak jest również bogaty w pierwiastki mineralne takie, jak – bor, chlor, cynk, fluor, fosfor, kobalt, lit, magnez, mangan, miedź, molibden, potas, sód, wapń, żelazo oraz – bardzo rzadko spotykane – rubid i cez. Taki niepozorny, a taki bogaty! Należy jednak pamiętać, że cenne minerały zawarte w tych warzywach łatwo rozpuszczają się w wodzie, więc zamiast gotowania buraków, lepiej je piec albo pić wyciśnięty z nich sok.
Nie są bogatym źródłem żelaza (zaledwie 1,7 mg w 100 g produktu), ale są idealnym środkiem krwiotwórczym. Zawarte w burakach barwniki – betacyjany – wykazują silne właściwości antyutleniające i potrafią aż czterokrotnie zwiększyć przyswajanie tlenu przez komórki! Warzywa te wspierają układ krwionośny również dzięki zawartości kwasu foliowego, który nie tylko dba o prawidłowy rozwój płodu, lecz także pozwala usunąć z krwi homocysteinę, która, w przypadku nagromadzenia, może przyczynić się do chorób serca. Co więcej, buraki zmniejszają poziom złego cholesterolu i potrafią uregulować ciśnienie krwi, dzięki zawartości azotanów.
24 listopada przypada Dzień Buraka, ale pamiętajmy o tym warzywie częściej, bo absolutnie zasługuje na uwagę i na stałe miejsce w jadłospisie każdego z nas!
______________________
Bibliografia
https://www.zywnosc.com.pl/dzien-buraka/ (dostęp 24.11.2020 r.)
https://www.portalspozywczy.pl/owoce-warzywa/wiadomosci/24-listopada-to-dzien-buraka,178093.html (dostęp 24.11.2020 r.)
https://zywienie.abczdrowie.pl/buraki-wlasciwosci (dostęp 24.11.2020 r.)
https://www.ekologia.pl/styl-zycia/zdrowa-zywnosc/burak-warzywo-wlasciwosci-witaminy-i-wartosci-odzywcze-buraka,20832.html (dostęp 24.11.2020 r.)
