04.03.2024
Dzierżawa ziemi od KOWR – nowe przepisy. Jak obliczyć czynsz dzierżawny?
Od początku 2024 r. obowiązują nowe przepisy odnośnie do gruntów rolnych, które są zarządzane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Artykuł wyjaśnia, w jaki sposób nowele wpływają na czynsz za dzierżawę ziemi rolnej od KOWR oraz na możliwości dzierżawy ziemi rolnej pod OZE.
Dzierżawa ziemi rolnej od KOWR – jak jest naliczany czynsz dzierżawny?
1 stycznia 2024 r. weszły w życie dwa nowe przepisy dotyczące dzierżawy ziemi od KOWR. Obie regulacje dotyczą m.in. sposobu naliczania czynszu dzierżawnego za grunty rolne, które należą do Zasobów Własności Rolnej Skarbu Państwa. Są to [3]:
- Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U. poz. 1933);
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 20 grudnia 2023 r., które zmienia poprzednie rozporządzenie o sposobie ustalania wysokości czynszu dzierżawnego w umowach dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz.U. poz. 2749).
Zgodnie z ich zapisami zmienia się sposób obliczania czynszów za dzierżawę ziemi od KOWR, tak aby były one bardziej stabilne. Czynsz dzierżawny zawsze zależał od średniej krajowej ceny skupu pszenicy, ale [1]:
- do 01.01.2024 r. był obliczany na podstawie ww. ceny z 6 miesięcy roku kalendarzowego poprzedzających półrocze danego roku kalendarzowego;
- od 01.01.2024 r. ma być obliczany na podstawie ww. ceny za 11 kwartałów poprzedzających półrocze danego roku kalendarzowego.
Czynsz dzierżawny za grunty rolne od KOWR – kwoty i terminy
Zgodnie z komunikatem GUS pierwsze w 2024 r. raty czynszu dzierżawnego za grunty rolne pochodzące od KOWR będą obliczane na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy za okres 11 kwartałów poprzedzających pierwsze półrocze 2024 r., która wyniosła 117,34 zł /dt.
Warto wiedzieć, że w pierwszym półroczu 2023 r. czynsz za dzierżawę ziemi od KOWR średnio wynosił 13,1 dt pszenicy/ha, czyli 1473,60 zł/ha [3] [2]. Średnia ta została wyliczona na podstawie ceny dzierżawy ponad 23 tys. gruntów rolnych i ponad 2,6 tys. umów dzierżawy ziemi [2]. Czynsz ten różnił się w poszczególnych województwach i osiągnął w I-III kwartałach 2023 r. największą wartość w województwie wielkopolskim (22,8 dt pszenicy/ha, czyli 2518,31 zł/ha) [3]. Najniższe czynsze dzierżawne płacili zaś rolnicy w województwie łódzkim (4,8 dt pszenicy/ha) i mazowieckim (6,1 dt pszenicy/ha) [5].
Czynsz dzierżawny za ziemię z KOWR płaci się dwa razy w roku. Za drugie półrocze należy go zapłacić do 28 lutego lub 31 marca następnego roku, a za pierwsze do 30 września lub 31 października tego roku [5].
Jeżeli rolnik będzie miał kłopoty finansowe, może ubiegać się w KOWR o obniżenie rat czynszu dzierżawnego [2].
Łatwiejsza dzierżawa ziemi rolnej pod OZE
Zgodnie z Ustawą z dnia 13 lipca 2023 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa łatwiejsza staje się dzierżawa najsłabszych gruntów rolnych pod instalacje pozyskujące energię ze źródeł odnawialnych [4].
Wynika to z wprowadzenia wyjątku od wcześniejszej zasady, zgodnie z którą nieruchomości z KOWR muszą być w pierwszej kolejności wydzierżawione na powiększenie lub utworzenie rodzinnych gospodarstw rolnych [6]. Zgodnie z nowelą możliwe jest pominięcie tej zasady, jeżeli chodzi o dzierżawę ziemi pod OZE, o ile zostaną spełnione oba następujące warunki [6]:
- nieruchomość obejmuje minimum 70% nieużytków lub użytków rolnych o klasie bonitacyjnej VI i VIz;
- nieruchomość nie leży w granicach obszarów podlegających formom ochrony przyrody.
Zapisy te potencjalnie dotyczą ok. 1,5 tys. ha gruntów niezagospodarowanych i ok. 30 tys. ha gruntów, które są obecnie wydzierżawione [6].
 |
Źródła:
[1] https://www.wrp.pl/zmiany-w-gospodarowaniu-nieruchomosciami-rolnymi-skarbu-panstwa-2/
[5] https://www.gov.pl/web/kowr/dzierzawa-gruntow-zwrsp-i-czynsz-dzierzawny
