19.07.2022
Koła gospodyń wiejskich - jaka jest ich rola w lokalnej społeczności?
Koła gospodyń wiejskich mają na ziemiach polskich blisko 150-letnią tradycję. Pierwsze z nich powstało już w 1877 roku, dzięki działaczce Filipinie Płaskowickiej, w Janisłowicach pod Skierniewicami. Obecnie w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich jest zarejestrowanych ponad 10800 kół – najwięcej w Wielkopolsce, na Mazowszu i na Lubelszczyźnie.
Kobiety bez względu na miejsce zamieszkania, status społeczny, materialny, czy wykształcenie zawsze spotykały się, rozmawiały i podejmowały przeróżne działania, które w danej społeczności lokalnej były ważne dla jej lepszego funkcjonowania. Można zaryzykować stwierdzenie, że kobiety widzą więcej, często szybciej reagują, mają energię do podejmowania działań wykraczających poza domowe pielesze. Nic więc dziwnego, że kobiety mieszkające na wsi chętnie korzystają z możliwości działania, jakie daje koło gospodyń wiejskich.
Koło gospodyń wiejskich – czym się zajmuje?
Dzięki przynależności do koła gospodyń wiejskich kobiety mogą wyjść z domu, odsapnąć, zająć się czymś, co sprawia radość, pozwala rozwijać pasję czy doskonalić się w wybranej dziedzinie. To również sposób na budowanie wieloletnich przyjaźni nie tylko między sąsiadkami.
Działalność KGW jest adresowana nie tylko do członkiń, ale także do lokalnej społeczności. Widać to szczególnie podczas stałych imprez z kalendarza danej gminy, jak np. dożynki, festyn albo większych imprez w mieście powiatowym. Często KGW uczestniczą w uroczystościach kościelnych, procesjach, a także tworzą ręcznie robione palmy na niedzielę palmową, czerpiąc z tradycyjnych regionalnych wzorów, kolorów i zdobień.
Nie tylko folklor wśród gospodyń
Dla lokalnej społeczności koło gospodyń wiejskich (KGW) to pewność, że w okolicy nie brakuje kobiet z inicjatywą. Przeważnie KGW kojarzą się z lokalnymi festynami i paniami w strojach regionalnych, częstującymi własnoręcznie przygotowanymi smakołykami typowymi dla danego regionu. Jak jest w rzeczywistości?
Oczywiście tak – członkinie kół gospodyń wiejskich są ambasadorkami folkloru, miejscowej tradycji, kultury i kuchni. Nie należy jednak zapominać również o tym, że działają one także na rzecz swojego samorozwoju – mają grupy dyskusyjne, grupy zajmujące się rozwojem ich pasji, wyjeżdżają na koncerty i do teatru, a także na wycieczki.
Co jeszcze można robić w kole gospodyń wiejskich? Bardzo ważne są też działania na rzecz poprawienia stanu zdrowia i promowania aktywności fizycznej. Miejscem spotkań KGW jest przeważnie większa sala dostępna we wsi, np. OSP lub świetlica.
Jak założyć koło gospodyń wiejskich?
Podstawę prawną działalność KGW określają przepisy ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. 2021 poz. 2256). Ważne jest to, że w jednej wsi może działać tylko jedno koło.
Koła podlegają obowiązkowemu rejestrowi w Krajowym Rejestrze Kół Gospodyń Wiejskich prowadzonym przez ARiMR. KGW ma osobowość prawną, działa na podstawie statutu, a jego działaniami kieruje zarząd. Po zawnioskowaniu do regionalnego biura ARiMR, każde koło uzyskuje również numer NIP oraz REGON.
Uwaga: Ustawa z 24.6.2021 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2021 poz. 1240), wprowadziła nowe zasady dotyczące obowiązku wyboru zarządu KGW.
Jak krok po kroku założyć koło gospodyń wiejskich? Kompletny poradnik oraz niezbędne dokumenty można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/arimr/krajowy-rejestr-kol-gospodyn-wiejskich66
Jak finansowana jest ich działalność?
Ustawa z 24.6.2021 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich (Dz.U. z 2021 poz. 1240) określiła poniższe źródła przychodów. Członkinie KGW:
- wpłacają określone dla danego koła składki członkowskie,
- mają przychody z działalności statutowej,
- korzystają z darowizn, zapisów, dotacji, pomocy finansowej oraz nagród,
- prowadzą sprzedaż wyrobów sztuki ludowej, w tym rękodzieła i rzemiosła ludowego i artystycznego, żywności regionalnej oraz biletów wstępu na występy artystyczne.
KGW mogą liczyć także na zewnętrzne finansowanie, w tym np.:
- dotacje od gminy,
- dofinansowanie ze środków ARiMR (w szczególności chodzi o dotacje celowe na realizację ustawowo określonych zadań), a także Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju,
- raz w roku może otrzymać z budżetu państwa pomoc finansową przeznaczoną na realizację swoich zadań.
Dofinansowanie koła gospodyń wiejskich: program wsparcia działalności statutowej KGW
Jak co roku, także i w roku bieżącym (do 30 września 2022 r.) można starać się o dofinansowanie koła gospodyń wiejskich ze środków z budżetu krajowego (dostępna kwota to 70 mln zł). Wnioski przyjmują powiatowe biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wartość wsparcia dla danego KGW uzależniona jest od liczby członków koła i wynosi odpowiednio:
- 5000 zł – dla Kół zrzeszających do 30 osób,
- 6000 zł – dla Kół zrzeszających od 31 do 75 osób,
- 7000 zł – dla Kół zrzeszających ponad 75 osób.
Szczegółowe informacje o naborze wniosków o pomoc finansową można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/arimr/kgw-nabor-2022-pomoc-finansowa-przeznaczona-na-realizacje-celow-statutowych-kol
Słowo klucz: gospodyni
O kołach gospodyń wiejskich można byłoby napisać nie jedną, ale serię książek. Każde Koło jest inne, ma własne cele, własne unikalne cechy, bo przecież tworzą je niesamowite kobiety, mieszkanki danej wsi. Najważniejszym słowem w nazwie Koło Gospodyń Wiejskich, jest słowo „gospodyni”. Z pomocą przychodzą przysłowia: „Dobra gospodyni ma i w komorze, i w skrzyni”, „Dobra gospodyni – dom wesołym czyni”, „Dobra gospodyni z wody mleko uczyni”, „Słodka twarz gospodyni – i chrzan gościom w miód zamieni”.
Wszystkie gospodynie z przysłów miały niesamowitą moc ulepszania świata. Co dopiero może się stać, gdy spotka się ich wiele i stworzą Koło Gospodyń Wiejskich? Odpowiedź jest prosta: dużo dobrego!
 |
Źródła:
https://www.agrofakt.pl/doplaty-dla-rolnikow-2022-tych-okazji-nie-mozna-przeoczyc/
https://www.gov.pl/web/arimr/krajowy-rejestr-kol-gospodyn-wiejskich66
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%82o_gospody%C5%84_wiejskich
https://www.gov.pl/web/arimr/informacje-podstawowe-krkgw
Zdjęcie: grzegorz_nawrocki_grafik / pixabay
